آشنایی با گیاه دارویی سرخاب - جعبه مهر

سرویس سلامت - گیاه سرخاب به خانواده فیتولاکاسه تعلق دارد. علفی، پایا، با ارتفاع حدود 3 متر بومی شمال آمریکا است و به فراوانی در سواحل دریای خزر میروید. برگهای این گیاه متناوب، بیضی شکل، بدون دندانه، فاقد تار با پهنک کامل بدون گوشوارک، با گلهای سفید و یا سفید مایل به صورتی و میوههای به رنگ بنفش مایل به سیاه و ارغوانی شبیه خوشه انگور میباشد. نامهای دیگر این گیاه سرخاب کولی، ماتیک و جوکی سرخاب میباشد.

قسمتهای مورد استفاده گیاه سرخاب

اندام مورد استفاده گیاه سرخاب، ریشه خشک شده، میوه، دانه، ساقههای جوان و برگهای آن است.

ریشه خشک شده: امروزه به عنوان تصفیه کننده لنف، مخصوصا درتب غدهای و التهاب لوزه، بهکار میرود و میتوان آن را برای درمان ماستیت (نوعی التهاب که در مادران شیرده دیده میشود و عبارت است از عفونت پستان که میتواند خود به خود یا در طول شیردهی اتفاق بیفتد) بهکار برد و داروهای روماتیسم افزود. کاربرد خارجی آن برای بیماریهای پوستی عفونی مانند جرب و کچلی قارچی پوست است و می توان آن را به مرهمهای تسکین دهنده درد زخم، همورویید و مفاصل ملتهب افزود .

میوه: قدرت آن عموما کمتر از ریشه است. میوه تازه و خشک شده سمی است و جویدن آن توصیه نمیشود. در گذشته آن را برای بیماریهای پوستی و در مرهمهای مسکن روماتیسم به کار میبردند.

برگ: از برگ گیاه سرخاب برای مسائل پوستی و روماتیسم استفاده میشود. همچنین از برگ آن برای ایجاد استفراغ، ملین و نیز برای تقویت خون استفاده میشود.

خواص سرخاب

خواص دارویی گیاه سرخاب به طور خلاصه عبارتند از:

• جهت جلوگیری از عظیم شدن غده تیروئید برگ های سبز این گیاه را مانند سبزی خوردن می توان همراه غذا مصرف نمود.
• برای جلوگیری از سفت شدن کبد و رفع آن از برگ های این گیاه استفاده می شود.
• جهت درمان حالت صفراوی از سبزی این گیاه استفاده شود.
• از خواص سرخاب استفاده از برگ آن به منظور رفع نمودن خارش و سوزش ایجاد شده در اثر تماس با گزنه است.
• میوه گیاه سرخاب ضد یبوست می باشد ولی نباید در خوردن آن افراط کرد.
• همچنین از برگهای جوان آن که محتوی ویتامین C میباشد، بعنوان سبزی مصرف میشود.
• از خواص سرخاب، درمان سودا است که به این منظور مقدار نیم گرم از ریشه این گیاه استفاده میشود.
• جهت درمان دانه های جلدی مزمن حدود نیم گرم از ریشه این گیاه ابتدا مقداری جوشانده و بیرون ریخته شود، سپس استفاده شود.
• برای رفع نمودن جوش های چرکین صورت، از ریشه این گیاه به صورت پماد بمالید.
• جهت درمان ریزش موی سر که باعث پیداشدن لکه های کوچک عاری از مو می شود، از خواص سرخاب به صورت پماد میتوان بهره برد.
• برای درمان خارش پوست با دمنموده ریشه این گیاه پوست را بشویید.
• یکی از خواص سرخاب، جلوگیری از ورم و سفت شدن پستان ها در اثر تراکم شیر است، به این منظور برگ های این گیاه را له نموده به صورت ضماد بگذارند.

مضرات سرخاب (عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف)

گیاه سرخاب سمی است و در استفاده از آن باید دقت کرد. توجه داشته باشید ریشه این گیاه سمی است و برای مصرف ابتدا باید چند آب جوشانده، بیرون ریخته شود و سپس بهره ببرید. اگر چنانچه بر اثر بیاحتیاطی استفاده شد برای رفع مسمومیت شیر بنوشید.

برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری