شهروندان افغانستان با عجله در پی پاک کردن اطلاعات دیجیتال حساس و سوابق زندگی آنلاین پیشین خود هستند - جعبه مهر

بعد از اوج گیری مجدد طالبان، او نگران شد که پیوندهایش با غربی ها کار دست خودش و خانواده اش بدهد، پس پیش از رسیدن طالبان به قندهار که دومین شهر عظیم افغانستان محسوب می گردد، بدون همسر و 4 فرزندش، قندهار را ترک کرد.

ترس او درست بود. طالبان در 13 آگوست به قندهار رسید. او در 13 جولای به کابل رسید. پیش از این تنها او یک بار دیگر در این شهر بود.

حالا یک ماه از آن موقع گذشته و طالبان کابل را هم به تصرف خود درآورده و رئیس جمهور این کشور هم قرار نموده و محب الله در کابل گیر افتاده.

وقتی او متوجه شد که طالبان به کابل رسیده، بالافاصله تعدادی از اسنادش را که نشانه همکاری اش با آمریکا بود، سوزاند.

این روزها بسیاری از شهروندان افغانستانی دیگر هم در حال اجرا کار مشابهی هستند. البته بعضی ها این اسناد را پنهان نموده اند و از بین نبرده اند، چون می دانند که این کاغذها بعدا نقش حیاتی برای پیروزیت در گرفتن ویزا و احتمال مهاجرت پیروز از کشورشان را دارند.

اما به هر حال داشتن این اسناد هراس انگیز است. شبه نظامی های طالبانی حالا خانه به خانه در حال جستجو هستند تا افرادی را که با نیروهای خارجی همکاری می نموده اند و حتی آنها را که با سازمان های مردم نهاد NGO ها، کار می کردند، بیابند.

اما شما باید خودتان را این روزها جای یک شهروند افغان در نظر آورید. اگر شما در چنین شرایطی گیر می کردید، چقدر از گذشته خود را پاک می کردید. چه اندازه سابقه از نظر این نیروهای افراطی، بدون مشکل محسوب می گردد؟

در 20 سالی که طالبان در افغانستان بر سر کار نبود، شهروندان افغانستان به اندازه روزافزونی، زندگی خود را آنلاین نموده بودند. اما حالا که طالبان دوباره بر سر کار امده، این سوابق آنلاین ممکن است بهانه ای برای تنبیه یا مرگ شهروندان گردد.

هر سابقه دیجیتالی ممکن است خطرناک محسوب گردد: آنهایی که در وسایل الکترونیک و هارد دیسک ها هستند - پیغام های رد و بدل شده - اطلاعات سرویس های ابری - اطلاعات موقعیتی که روی وسایل قابل یافت هستند.

حتی عکس های و ویدئوهای عادی هم ممکن است دست آویز قرار بگیرند. مثلا عکس هایی که شرکت یک شخص در پروژه های آموزشی را نشان دهند و در وب سایت NGOها باشند یا حتی عکس هایی که سبک هایی زندگی را نشان بدهند که طالبان تاییدشان نمی کند.

درست به همین دلیل است که شهروندان زیادی با شتاب قصد پاک کردن سوابق زندگی آنلاینشان را دارند.

یک نهاد بشردوستانه آمریکا آخر هفته قبل در ایمیلی از همکارانش خواسته بود که سوابقی شامل عکس هایی که در شبکه های اجتماعی و وب سایت هایشان است و می تواند برای شهروندان افغان گران تمام گردد را پاک نمایند. همین توصیه به اعضای سفارت آمریکا در کابل هم انجام شد.

حتی بعضی از سازمان های حقوق بشری یک راهنما به زبان انگلیسی و با ترجمه عربی منتشر نموده اند که گام به گام شرح می دهد که هر کاربر چگونه می تواند حساب های کاربری اش را در شبکه های اجتماعی مختلف پام کند. البته این راهنما نخستین بار برای محافظت از معترضان هنگ کنگی نوشته شده بود.

بعضی هم به مردم توصیه نموده اند که از اسناد فیزیکی شان عکس بگیرند و آنها را در سرویس های ابری آپلود نمایند و اسناد کاغذی اصلی را بسوزانند. آنها به مردم اخطار نموده اند که طالبان را بدوی نپندارند، آنها می توانند آنجا که لازم دارند از فناوری استفاده نمایند.

مقامات طالبان دوست دارند این روزها ادعا نمایند که تغییر نموده اند و نسخه 2.0 ملایم تری دارند. اما آیا این نسخه 2.0 با نسخه دهه 1990 هم از نظر به رسمیت شناختن آزادی های شهروندی، متفاوت شده؟

این روزها شماری از مردم افغانستان در حال پاک کردن اطلاعات دیجیتال خود، رمزنگاری آنها، فکتوری ری ست گوشی ها یا حتی از بین بردن فیزیکی آنها برای غیرممکن کردن بازیابی اطلاعات هستند.

محب الله که در ابتدای این پست از او یاد کردیم، همه لیست تماس مخاطب خارجی خود را در واتساپ حذف نموده و همه اطلاعات گوشی اش را پاک نموده. او البته کپی های از اسناد مهم خود را برای تعدادی از آشناهایش ارسال نموده تا حفظ شوند.

اما آیا این همه هراس منطقی است و طالبان علاقه یا توانایی این همه سرکشی به اطلاعات دیجیتال را دارد؟

شاید واقعا این ترس منطقی باشد. شاهد این امر این است که آنها در سال 2016 جلوی اتوبوسی را گرفتند و 12 نفر از سرنشینان آن را کشتند. در واقع اینها کارکنان اطلاعاتی دولت افغانستان بودند. طالبان برای پیدا کردن و جدا کردن آنها، از یک دستگاه بیومتریک استفاده کرد که دیتابیس اطلاعات زیستی کارکنان اطلاعاتی را داشت. از مسافران خواسته شد که انگشت خود را روی دستگاه اسکنر اثر انگشت بگذارند به همین راحتی 12 نفر نامطلوب از دید طالبان پیدا شدند.

حتی طالبان سابقه سرک کشیدن در فیس بوک برای پیدا کردن هویت اشخاص مشکوک به همکاری با آمریکایی ها را دارد. البته بعد مدتی فیس بوک متوجه قضیه شد و اندازه دسترسی به اطلاعات پروفایل ها را محدود کرد.

سازمان Human Rights First در پی آن است که راهنماهایی برای آموزش سریع چگونگی اجتناب از فناوری تشخیص چهره و اطلاعات بیومتریک را منتشر کند. چرا که متوجه شده طالبان به دیتابیس اطلاعات بیومتریک ارتش آمریکا دست یافته است.

منبع

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری