آیا رانندگی برای سالمندان خطرناک است؟

به گزارش جعبه مهر، مطالعات تحقیقاتی نشان داده اند که توقف رانندگی در سالمندان با طیف وسیعی از پیامد های منفی روانی و اجتماعی، از جمله از دست دادن استقلال همراه است و مسائل سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و افسردگی را افزایش می دهد.

به گزارش ، افراد جامعه با بالا رفتن سن و رسیدن به سالمندی اغلب، احتیاج های جدیدی پیدا نموده و بعضی از توانایی های سابق خود را از دست می دهند. رانندگی، یکی از مسائلی است که در این دوران، برای سالمندان مشکل شده و در مواردی احتیاج به ترک آن احساس می گردد. اما این موضوع به اعتقاد محققان نباید با ساده انگاری و اجبار انجام گردد.

با افزایش جمعیت سالمندان در جامعه، اهمیت مدیریت و محافظت از آن ها به شکل واضح تری به چشم می آید. بالا رفتن سن باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن می گردد. با بالا رفتن سن علاوه بر کاهش قدرت بینایی و شنوایی، عملکرد شناختی نیز کاهش می یابد. تغییراتی که بر اثر افزایش سن به وجود می آیند، مانند کند شدن عکس العمل ها، ضعف تمرکز و جهت یابی و کاهش قدرت بینایی و شنوایی، مهارت رانندگی را پایین می آورند. در برخورد با این کاهش عملکرد جسمانی و شناختی، در نظر دریافت ملاحظات اخلاقی مقوله بسیار مهمی است.

مطالعات تحقیقاتی نشان داده اند که توقف رانندگی در سالمندان با طیف وسیعی از پیامد های منفی روانی و اجتماعی، از جمله از دست دادن استقلال همراه است و مسائل سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و افسردگی را افزایش می دهد؛ بنابراین کیفیت معاینات پزشکی و نحوه برخورد با سالمندانی که احتیاج به توقف رانندگی در آن ها وجود دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. کشور های مختلف سیاست های متفاوتی در نوع و اجرای این معاینات و توقف رانندگی دارند و در بعضی از آن ها احتیاج به ارزیابی توسط متخصصین پزشکی (مانند متخصص قلب و عروق) وجود دارد.

نکاتی در خصوص رانندگی در شرایط جوی نامناسب

در این رابطه، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به انجام مطالعه ای مبادرت ورزیده اند که در آن مسائل اخلاقی مرتبط با معاینات پزشکی جهت تمدید گواهینامه رانندگی در سالمندان مورد آنالیز واقع شده اند.

به گفته مجریان این پژوهش، در روش های مورد استفاده برای ارزیابی سلامتی رانندگان، تنوع زیادی در کشور های مختلف وجود دارد، اما در اکثر موارد آنالیز عملکرد فیزیکی اولیه: شامل بینایی، شنوایی و وضعیت سلامتی عمومی را در بر می گیرد. در بعضی از کشورها، عوامل شناختی، روان شناختی یا عصبی نیز آنالیز می شوند. این موارد می توانند شامل آنالیز توجه، توانایی های ادراکی، سرعت پردازش و زمان واکنش، وضعیت حافظه و وضعیت روانی افراد باشند. از این ابزار ها در شناسایی بیماری هایی ازجمله زوال عقل، صرع، اختلالات روانی مانند افسردگی و اسکیزوفرنی استفاده می گردد.

ترانه یوسفی نژادی، پژوهشگر مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و همکارانش در این تحقیق می گویند: به طورکلی شواهد نشان می دهند که ارتباط معناداری بین ارزیابی و آنالیز اجباری وضعیت پزشکی در این گروه سنی با کاهش خطرات و افزایش ایمنی گزارش نشده است. این معاینات در کشور های مختلف هزینه زیادی نیز به افراد سالمند تحمیل می نماید، اما حتی در هزینه اثربخشی آن ها هم تردید وجود دارد. همچنین نتایج یک مطالعه مروری نشان داده است که سالمندان جز گروهی ایمن از رانندگان هستند و خطری برای دیگران ایجاد نمی نمایند.

آن ها معتقد هستند: با این حال، آموزش و برنامه ریزی های قبلی برای رها کردن رانندگی در سالمندان می تواند از اثرات مخرب آن بکاهد. در این خصوص بایستی جهت حفظ استقلال سالمند، در خصوص روش های جایگزین جابجایی، صحبت گردد و توضیحات لازم جهت همکاری بیشتر با او به خانواده وی نیز ارائه گردد. دولت ها نیز باید در خصوص بهترین روش های حمل ونقل برای سالمندان مطالعه و سرمایه گذاری نمایند.

یوسفی نژادی و تیم پژوهشی او مقاله علمی- پژوهشی برگرفته از تحقیق خود را در مجله ای به چاپ رسانده اند.

در نتیجه گیری از این پژوهش آمده است: طبق نتایج این مطالعه، می توان به جای منع کردن سالمندان از رانندگی، با آموزش آنان و اقدامات توان بخشی به افزایش کیفیت زندگی آنان یاری کرد. اما در صورت تشخیص پزشک به توقف رانندگی سالمند، بهتر است با لحنی صمیمانه در خصوص خطرات جانی و اقتصادی احتاقتصادی در صورت ادامه رانندگی توضیحاتی داده گردد و این موضوع را با رضایت سالمند رفع کرد.

منبع: ایسنا