خبرنگاران نامه انجمن جامعه شناسی ایران به تشکل های جهانی و ابراز نگرانی از تداوم تحریم ها - جعبه مهر

به گزارش انجمن جامعه شناسی ایران، در این نامه اثر ترکیبی مخرب تحریم ها و شیوع کرونا بر اقتصاد ایران و زندگی مردم به ویژه طبقات پایین جامعه مطرح شده و پی آمدهای این شرایط برای کاهش سرمایه گذاری در بهداشت و آموزش عالی و نیز آثار منفی آن بر رشد علوم اجتماعی به اختصار بیان شده است.

متن نامه به شرح زیر است:

پروفسور ساری حنفی، رئیس انجمن جامعه شناسی بین المللی

پروفسور مارتا سولر گالارت، رئیس انجمن جامعه شناسی اروپا

پروفسور کریستین ویلیامز، رئیس انجمن جامعه شناسی امریکا

پروفسور دینا ریزک خوری، رئیس انجمن مطالعات خاورمیانه

همکاران عزیز

این نامه را از طرف هیئت مدیره و اعضای انجمن جامعه شناسی ایران برای شما ارسال می کنم تا نگرانی خود را از ادامه تحریم های تحمیلی توسط دولت امریکا بر ایران و تشدید آن ها اعلام کرده و از شما همکاران گرامی بخواهم که در این دوره بحرانی ناشی از پاندمی جهانی کووید-19، با ما هم صدا شده و خواستار کاهش تحریم ها باشید.

این پاندمی که جامعه ایرانی را فرا گرفته است همراه با تشدید تحریم ها، اقتصاد ایران با رکود عمیقی روبرو کرده است که زندگی 80 میلیون ایرانی به مخاطره می اندازد. تحریم های مالی بر همه اثر می گذارند اما آثار آن بر افراد دارای درآمدهای پایین به مراتب بیشتر است، زیرا در روبروه با تهدیدهای معیشتی، آن ها را وادار می کند که در بحران سلامت عمومی به کار در شرایط غیرایمن ادامه دهند.

مطالعات همکاران ما درباره فرایند تحولات بودجه دولت ایران نشان می دهد که در سال های گذشته، بخشی از منابعی که در اثر لغو تحریم ها در اختیار ایران قرار گرفت بود، در بخش بهداشت و درمان و گسترش بیمه ­های سلامت، سرمایه گذاری شد. اما خروج یک جانبه امریکا از برجام و اعمال تحریم های جدید توسط دولت ترامپ باعث شده این سرمایه گذاری ها با کاستی هایی روبرو شود.

این تحریم ها از سوی دیگر روابط بانکی و تجاری ایران را هم مختل کرده و شرایط دشواری به وجود آورده است که زیرساخت های دریافت کمک های متعارف انسان محبت آمیز و سلامت عمومی و خرید دارو و تجهیزات پزشکی را هم در عمل مشکل و گاه ناممکن کرده است.

بدیهی است که در چنین بحرانی، جامعه شناسان هم به عنوان بخشی از مردم این جامعه، با مسائل دست و پنجه نرم می کنند. با وجود این، در اینجا می خواهم توجه شما را به اثر هم افزای تحریم ها و شیوع ویروس کووید-19 بر حرفه جامعه شناسی جلب کنم:

به خاطر کمبود منابع مالی، آموزش دانشگاهی هم درست مثل زیرساخت های بهداشتی کشور با مسائلی روبرو شده است. ادامه این شرایط به کاهش شدید در بودجه و سرمایه آموزش عالی خواهد انجامید و در مقایسه با سایر حوزه های آموزشی و پژوهشی، که برای اقتصاد کشور ضروری دانسته می شوند، علوم اجتماعی بیشتر آسیب ها خواهد دید. باید اضافه نمود که این بخش به پژوهشگران، استادان و کارشناسان نیمه وقت و پاره وقت وابستگی زیادی دارد و آنها اولین کسانی خواهند بود که در شرایط کمبود بودجه و سرمایه در بخش آموزش و پژوهش کنار گذاشته خواهند شد. علاوه بر این، در شرایطی که تفکر انتقادی اجتماعی یکی از ضرورت های پرداختن به چالش های سیاسی و اجتماعی است، کمبود منابع مالی ناشی از بحران مالی و بحران کووید-19 باعث وقفه در ارائه آموزش با کیفیت می شود. این پاندمی اکنون باعث تعطیلی دانشگاه ها شده و آموزش از طریق فضاهای مجازی را ضروری ساخته است، اما دانشگاه ها و دانشجویان آمادگی لازم را ندارند و زیرساخت های لازم برای تأمین فضاهای جدید به منظور ارائه تجربه معنادار آموزش به دانشجویان ضعیف است. با آن که به خاطر این چالش ها همه دانشگاه ها آسیب هایی می بینند، دانشگاه های شهرهای کوچک بیشترین آسیب را خواهند دید. با کوچک شدن فضاهای بحث و نقدی که جامعه شناسان ایرانی با تلاش و زحمت برپا و حفظ کرده اند، دسترسی نسل جدید دانشجویان به این فضاها محدودتر خواهند شد. به این ترتیب، بخش جامعه شناسی دانشگاه و جامعه ایران از این بابت خسارت های جبران ناپذیری می بیند.

انجمن جامعه شناسی ایران ازهمان روزهای ابتدای تأسیس به چالش های اجتماعی و از جمله مسائل مرتبط با حکمرانی دموکراتیک و سلامت عمومی پرداخته است و برای نقد و تحلیل آنها از همه امکانات موجود در دانشگاه و حوزه عمومی بهره برده است. همچنین ما همواره نسبت به کاستی ها و محدودیت های داخلی کاملاً آگاه بوده، و همواره از یک موضع انتقادی در جهت مداخله سازنده برای اصلاح آن ها کوشیده ­ایم. با این حال، تحریم ها، به خصوص در شرایط بحران ناشی از شیوع کرونا از توان ما برای اثربخشی انتقادی و سازنده در سطح جامعه می کاهد.

امروز بیش از هر زمان دیگری ما به همبستگی انسانی و کنش هماهنگ نیاز داریم. هر چه جهان پیوسته تر می شود، مسائل ما هم بیشتر به هم پیوند می خورد، و همکاری جهانی ما برای پرداختن به آن ها ضرورت بیشتری پیدا می کند.

انجمن جامعه شناسی ایران به عنوان یکی از بهره مندان از میراث مشترک تاریخی جامعه شناسی و یکی از وارثان دغدغه اصلی این علم نسبت به صلح، عدالت و رفاه انسانی، امیدوار است در تلاش خود برای کاهش دشواری های موجود و حفظ نقش اثربخش اجتماع علمی جامعه شناسان در مقابله با این مسائل، از حمایت همکاران بین المللی خود برای لغو تحریم های مالی برخوردار باشد.

با احترام،

سید حسین سراج زاده

رئیس انجمن جامعه شناسی ایران