طلاق بائن چیست و چه شرایطی دارد؟ - جعبه مهر

طلاق به معنای گشودن گره و رها کردن است. همچنین طلاق از نظر لغوی در معنای ترک کردن نیز آمده است و در اصطلاح عبارت از سرانجام دادن زناشوئى از طریق زن یا شوهر است. باید توجه داشت که اساساً طلاق در عقد ازدواج دائم مطرح می شود؛ ماده 1139 قانون مدنی در این باره مقرر داشته است: طلاق مخصوص عقد دائم است و زن در منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می شود.

ماهیت طلاق

از حیث ماهیت طلاق در فقه و حقوق باید گفت که طلاق یکی از اعمال حقوقی است و از آن جا که با یک اراده (خواه اراده زوج باشد یا نماینده قانونی) محقق می شود، در ذیل ایقاعات قرار می گیرد.

طلاق بائن

بائن به معنی جدائی است و طلاق بائن را از آن رو به این نام گفته اند که در آن حق رجوع برای شوهر شناخته نشده است و با وقوع طلاق رابطه نکاح به طور قطعی منحل می شود.

آثار طلاق بائن

قطع کامل رابطه زوجیت، اگر طلاق بائن باشد، رابطه نکاح از تاریخ وقوع آن منحل می شود. بر اثر طلاق، زن و شوهر از قید زناشویی آزاد می شوند؛ شوهر پس از این طلاق می تواند بدون اشکال ازدواج کند، اما زوجه، اگر از آن دسته از زنان نباشد که عده طلاق ندارد، باید عده نگه دارد و نمی تواند در ایام عده با دیگری ازدواج کند و این تنها اثری است که بعد از طلاق بائن در ایام عده از ازدواج سابق باقی می ماند. بنابراین با وقوع طلاق بائن، حقوق و تکالیفی که زن و شوهر نسبت به یکدیگر داشتند ساقط می شود. اقامت گاه زن دیگر تابع شوهر نیست، بقای نام خانوادگی شوهر برای زن منوط به اجازه شوهر است. زنی که در عده طلاق بائن است، مستحق نفقه ایام عده نیست، مگر آن که آبستن باشد.

اقسام طلاق بائن

انواع طلاق بائن به توضیح زیر است:

• نوع اول طلاق بائن: طلاق زنى که نه سالش تمام نشده باشد.

• نوع دوم طلاق بائن: طلاق زنى که یائسه باشد. یعنى اگر سیده است بیشتر از 60 سال و اگر سیده نیست بیشتر از 50 سال داشته باشد.

• نوع سوم طلاق بائن: طلاق زنى که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکى ننموده باشد.

• نوع چهارم طلاق بائن: طلاق زنى که او را سه دفعه طلاق داده اند.

• نوع پنجم طلاق بائن: طلاق خلع و مبارات

چنان که گذشت قانون مدنى اختیار طلاق را به شوهر داده و او را بدون هیچ قید و شرطى مختار در طلاق زن دائمه خود نموده است. زن هائى که از ادامه زناشوئى ناراضى هستند، گاه براى رهائى از آن حاضر می شوند مالى به شوهر بدهند تا طلاق داده شوند و شوهر هم قبول می نماید و در مقابل آن زن را طلاق می دهد؛ مال مزبور را فدیه گویند .

طلاق خلع

خلع به معنى کندن است در اصطلاح حقوقى چنان که ماده 1146 قانون مدنی می گوید: طلاق خلع نوعی طلاق بائن است که زن به واسطه کراهتى که از شوهر خود دارد، در مقابل مالى که به شوهر می دهد طلاق بگیرد، اعم از این که مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد. علاوه بر شرائط عمومى که براى صحت طلاق گذشت، در طلاق خلع شرایط زیر نیز ضرورى است:

1. کراهت زن از شوهر

بنا بر صریح ماده بالا طلاق خلع زمانى محقق می شود که زن از شوهر خود کراهت داشته باشد و براى رهائى خود مالى به شوهر بذل کند تا شوهر او را طلاق بائن دهد.

2. مقدار فدیه

هر مقدارى که بین زن و شوهر توافق شود، ممکن است زن در مقابل طلاق خلع به شوهر خود بذل کند. بنابراین ممکن است فدیه، عین مهر یا معادل آن یا بیشتر و یا کمتر باشد.

3. صیغه طلاق خلع

طلاق خلع چیست و چه شرایطی دارد؟

طلاق اگر چه ایقاع است و براى انعقاد آن نیاز به موافقت و قبول زن ندارد، ولى هرگاه به صورت خلع باشد، به اعتبار آن که طلاق در مقابل بذل مالى که زن می دهد واقع می شود، مانند عقد داراى دو طرف است که یکى زن و دیگر شوهر است و به توافق دو اراده که ایجاب و قبول است، محقق می شود. بنابر قولى که اقوى شمرده شده است، صیغه طلاق خلع ممکن است مشتق از کلمه طلاق یا از کلمه خلع باشد، که پس از بذل مال از طرف زن (به منظور تحقق طلاق خلع) اجرا می شود. مثلاً چنانکه زن به شوهر بگوید: فلان مقدار به تو می دهم که تو مرا طلاق خلع دهى، و شوهر در جواب بگوید: خلعتک على کذا یا آنکه بگوید: انت مختلعه على کذا؛ کافى است. چنانچه پس از عبارت مزبور نیز شوهر بگوید: انت طالق على کذا، تأکیدى بیش نیست، همچنان که شوهر می تواند در جواب زن بگوید: انت طالق على کذا و هرگاه پس از آن بگوید انت مختلعه على کذا تأکیدى کردی است. عده اى از فقها معتقدند که گفتن صیغه طلاق پس از خلع ضروری است و خلعتک على کذا، به تنهایى براى تحقق طلاق کافى نیست.

طلاق مبارات

مبارات مشتق از برائت و به معنى مفارقت است و چون زوجین از طریق طلاق مزبور از یکدیگر مفارقت می نمایند، آن را طلاق مبارات گویند. در اصطلاح حقوقى در باره این نوع طلاق بائن چنان که ماده 1147 ق. م می گوید: طلاق مبارات آن است که که کراهت از طرفین باشد، ولى در این صورت عوض باید زائد بر میزان مهر نباشد. براى انعقاد طلاق مبارات علاوه بر شرایط اساسى مختص به طلاق که توضیح آن مفصلاً گذشت، شرائط زیر نیز ضرورى است :

1 - کراهت زوجین از یکدیگر

2 - مقدار فدیه؛ بنابر صریح ماده بالا در طلاق مبارات عوضى که زن در مقابل طلاق به شوهر می دهد نباید زائد بر میزان مهر باشد .

3 - صیغه طلاق مبارات

چنانکه در طلاق خلع گذشت، طلاق مبارات به اعتبار آن که در مقابل بذل مال از طرف زن واقع می شود، مانند عقد داراى دو طرف است و توافق دو اراده را لازم دارد .

صیغه طلاق مبارات ممکن است به کلمه مشتق از طلاق گفته شود، چنان که زن بگوید : مهرم را به تو می دهم که تو مرا طلاق مبارات دهى، شوهر در جواب او بگوید: انت طالق على کذا. چنانچه به کلمه مشتق از مبارات شوهر طلاق گوید، ناچار متعاقب آن باید کلمه انت طالق على کذا گفته شود، مثلاً چنانچه شوهر بگوید: بارأتک على کذا، باید آن را به عبارت انت طالق على کذا تکمیل کند، زیرا کلمات مشتق از مبارات صریح در طلاق نیست.

مجله اینترنتی خبرنگاران

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا