علی رهبری و فصل جدید فعالیت ها، چهل سال از دریافت مدال طلا گذشت
به گزارش جعبه مهر، علی رهبری رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران در تبادل نظر با خبرنگاران با اشاره به تازه ترین فعالیت های خود در عرصه موسیقی گفت: در ماه های گذشته مشغول برنامه ریزی برای حضور در چند مجموعه موسیقایی و اجرای زنده بودم که به زودی برنامه های فصل هنری جدید را منتشر خواهم کرد.
وی اضافه نمود: طی ماه های گذشته در سی و هفتمین فصل همکاری خود با ارکستر فیلارمونیک اسلواکی همراه با ایوان ژناتی سولیست مشهور جمهوری چک برنامه ای را اجرا کردم که مورد توجه مخاطبان نهاده شد. ارکستر فیلارمونیک اسلواکی که یکی از مطرح ترین ارکسترهای این منطقه است تا به حال با رهبران مشهور دیگری چون کلادیو آبادو، زوبین مهتا، ریکاردو موتی، کورت مازور و لورین مازل همکاری داشته است و من بسیار خوشحالم که به عنوان یک هنرمند ایرانی در این مجموعه حضور پیدا کردم.
رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران همچنین به مناسبت چهل سالگی دریافت مدال طلای مسابقات جهانی رهبری ارکستر کشور فرانسه در یادداشتی که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگاران قرار داد، نوشته است: مسابقات جهانی رهبری ارکستر برای اولین بار در سال 1951 یعنی حدود 66 سال پیش برای رقابت بین رهبران جوان جهان تاسیس شد. این مسابقات تا چند سال پیش به صورت سالانه و طی این سال ها به صورت دوسالانه برگزار می شود اما داستان حضور من در این مسابقات جهانی به 6 سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، زمانی که من فارغ التحصیل آموزشگاه وین بودم باز می شود. در این دوران بود که من برای مدیریت هنرستان عالی موسیقی به ایران دعوت شده بودم و بعد از سه سال کار در این مجموعه تصمیم بازگشت به اروپا را داشتم.
شرکت من به عنوان نماینده ایران در این مسابقه اصلا تصمیم خودم نبود و راستش را بخواهید فکرش را هم نمی کردم، زیرا در آن موقع حضور هر هنرمند جوانی برای شرکت در این مسابقات تن آدمی را می لرزاند. جالب آن که ایده حضور من در این مسابقات حتی ارتباطی به وزارت فرهنگ و هنر آن موقع نداشت و این دکتر سعدی حسنی (موسیقی شناس، منتقد و از پژوهشگران بزرگ موسیقی غربی) بود که فضای بسیار مناسبی را برای حضور من در این مسابقات فراهم کرد. ما همراه با این هنرمند و پژوهشگر صاحب نام موسیقی سه سال ارکستر ژونس موزیکال ایران را در تهران اداره می کردیم و ایشان بیش از هر شخص دیگری شیوه کار با ارکستر و استعداد من در رشته رهبری ارکستر را می شناخت. ایشان به دلیل اینکه فرد جهان دیده ای بود به من اصرار کرد که در مسابقات جهانی رهبری ارکستر نام نویسی کنم. البته در این دوران من به زبان فرانسه آشنایی نداشتم و این دکتر حسنی بود که فرم ها را برای من پر کرد و آن را به دبیرخانه مسابقه ارسال کرد. در عین حال من این ایده را با استادان عزیزم حسین دهلوی و مصطفی پورتراب در ایران و آقای فون اینم استاد اتریشی در میان گذاشتم و آنها هم تایید کردند که من باید در این مسابقه شرکت کنم.
درباره مکانیزم حضور هنرمندان در مسابقات جهانی ارکستر هم باید به این نکته اشاره کنم که هر متقاضی برای شرکت در این رویداد باید رزومه قوی داشته و البته این خوش شانسی را نصیب خود کند که پذیرفته شود. زیرا تعداد شرکت نمایندگان از کشورهای صاحب موسیقی چون روسیه، اتریش، آلمان، آمریکا و فرانسه زیاد است و امکان اینکه هنرمندانی غیر از این کشورها در چنین رویدادی شرکت نمایند امری سخت و سخت است.
به هر صورت این مسابقه در پنج قسمت انجام شد که در شروع مسابقه ما حدود 30 نفر شرکت نماینده بودیم و می بایست یک قطعه 10 دقیقه ای را با ارکستر سمفونیک در حضور مردم رهبری می کردیم، از این مرحله حدود 15 نفر حذف شده و وارد مرحله بعدی می شدند. در قسمت دوم هم می بایست قطعه طولانی تر و مشکل تری را رهبری می کردیم که از این مرحله نیز 9 نفر حذف شدند. در مرحله سوم و چهارم هم این تعداد به 6 نفر می رسید تا در نهایت این تعداد هنرمند برای رسیدن به فینال باهم رقابت نمایند. البته باید آوری کنم که رسیدن به این مرحله خودش یک پیروزیت است و در آینده می تواند به رهبر ارکستر یاری کند. در مرحله سوم می بایست ما یک اثر ناشناخته را که برای اولین بار در اختیارمان گذاشته اند حدود 20 دقیقه رهبری کنیم. مرحله چهارم هم که سخت ترین مرحله بود ما باید به مدت 8 دقیقه قطعه ای از دبوسی را رهبری می کردیم و در این 8 دقیقه بود که می بایست هشت نت اشتباه را که عمدتا برای نوازندگان نوشته شده بود پیدا می کردیم. در این قسمت بود که 4 نفر دیگر از رقابت کنار رفته و فقط ایران و چک اسلوواکی به فینال راه پیدا کردند.
بدون اغراق باید بگویم که با در دست داشتن این مدال طلا زندگی شما یک باره دگرگون می شود و برای کشوری که به مدال طلا می رسد در های بزرگی باز می شود، دعوت نامه به کشورهای مختلف و پیشنهاداتی برای کار کردن با ارکستر های سمفونیک جهان به فرد برنده ارسال می شود و از این به بعد شما هستید که باید با نشان دادن کار واقعی، وارد شغل حرفه ای رهبری ارکستر بشوید. به هر صورت حضور هنرمندان جوان کشورهای مختلف برای شرکت در چنین مسابقاتی امر بسیار لازم است. زیرا برای چهره و نام کشورشان موضوع بسیار مهمی است و البته که ورود به یک محفل بین المللی و برنده شدن در یک رویداد جهانی اهمیت خاصی دارد که همیشه باید به آن توجه داشت.
به هر حال بعد از دریافت مدال طلای مسابقات جهانی رهبری ارکستر بود که دعوتنامه ای به من برای رهبری چند ارکستر فرانسوی از جمله ارکستر ملی فرانسه ارسال شد، این در حالی است که که ارکستر سمفونیک نورنبرگ آلمان هم از جمله ارکسترهایی بود که من را دعوت کرد و بلافاصله نوازندگان من را به عنوان مدیر هنری و رهبر دایم انتخاب کردند. در همین زمان بود که آثار شش آهنگساز برجسته ایرانی را برای عرضه به بازار بین المللی ضبط کردم. یک سال بعد از این مسابقه هم بود که در شهر ژنو مسابقه بسیار مهمی بین تمام برندگان سال های مختلف جهان در مسابقات رهبری ارکستر انجام شد که با من به نمایندگی از ایران در این رویداد شرکت کردم و برنده مدال نقره شدم. همین اتفاق باعث شد که آقای هربرت فون کارایان من را برای رهبری ارکستر فیلهارمونیک برلین دعوت نمایند، بعد از اولین کنسرت بود که ایشان من را به عنوان دستیار برای فستیوال زالسبورگ انتخاب کرد. حالا در این 40 سال علاوه بر رهبری بیش از 120 ارکستر سمفونیک ریاست ارکسترهای فیلهارمونیک بروکسل، فیلهارمونیک زاگرب، فیلهارمونیک مالاگاو و ارکستر ویتوز پراگ را به عهده داشته ام که این ها تمام نتیجه برنده شدن دراین مسابقه بوده است.
همان طور که دوست بسیار عزیزم استاد حسین علیزاده چندی پیش گفتند: در ایران هر کسی به سادگی به خود اجازه می دهد او را استاد صدا نمایند، هرکسی هم که یک چوب دست می گیرد در ایران رهبر ارکستر می شود، رهبر حرفه ای واقعی رهبری است که نه تنها در این رشته تحصیل نموده و رپرتواری بزرگ داشته باشد، بلکه باید سال ها از راه رهبری ارکستر امرار معاش نموده باشد. نباید فراموش شود که این مسابقه در فستیوال جهانی موسیقی در بزلنسون انجام می شود و در تمام مراحل مدیران مختلف ارکستر ها وجود دارند که با کنجکاوی مسابقه را دنبال می نمایند تا رهبرانی با استعداد را برای ارکستر هایشان پیدا نمایند.
و اینکه چرا در این 30 سال در ایران رهبری ارکستر انجام ندادم به این جهت است که اولا کسی من را دعوت نکرد. ثانیا در تمام 30 سال من به اشتباه فکر می کردم جمهوری اسلامی ایران جلوی فعالیت های ارکستر ها را گرفته است، 12 سال پیش که برای اولین بار آقای ناصری من را برای رهبری ارکستر سمفونیک تهران دعوت کردند تازه متوجه شدم که مقصر اصلی دولت نبوده بلکه متاسفانه خود موزیسین ها هستند که دوست ندارند در ایران از فعالیت های ایرانیان خارج از کشور صحبتی بشود.
همین الان ما نوازنده درجه یک ویولنسل، پیانو، ویولون و خواننده در سطح جهانی داریم. سولیست ها، آهنگسازها و رهبران ارکستر بسیار پیروز در خارج از ایران داریم که در ایران اصلا حرفی از آنها زده نمی شود. درصورتی که کشور های دیگر وقتی ببینند یک هنرمند پیروز یک ارتباط کوچکی با آنها داشته فورا از او حمایت می نمایند. شما اگر فهرست برندگان مسابقات جهانی رهبری ارکستر از جمله آلمان، فرانسه، اتریش، لهستان، چک، اسلواکی، ژاپن، دانمارک، کانادا، بلغارستان، رومانی، هلند، انگلیس، چین، اروگوئه، تایوان، آمریکا، ایتالیا، اسپانیا، سنگاپور را ببینید، خواهید دریافت که من تنها برنده ای بوده ام که برای مملکتش مهم نبوده است. به هر صورت من به جوانان با استعداد توصیه می کنم در این مسابقات شرکت نمایند و منتظر مسئولان هم نباشند زیرا در مملکت ما هنوز به اهمیت فعالیت های بین المللی هنرمندان ایرانی پی نبرده اند.
منبع: خبرگزاری مهردور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه