رازهایی از شهر مدفون در ماسه ها تا پرواز لک لک ها بر فراز گاوخونی - جعبه مهر

در کنار تمامی این آثار، معروف ترین تصویر از ورزنه در آئینه چشم گردشگران شاید زنان چادر سپیدی باشند که با پوشش زیبای خود گویی فرشتگان آسمانی را در ذهن و یاد انسان متجلی می شوند.

معرفی جاذبه های طبیعی و گردشگری ورزنه

احمد شهبازی نماینده و مشاور میراث فرهنگی در ورزنه و از اهالی محل در گفت و گو با خبرنگاران، درباره سابقه تاریخی ورزنه گفت: ورزنه دارای پتانسیل های گردشگری بسیار خوبی است که به سه بخش جاذبه های طبیعی شامل تالاب گاوخونی، کویر ورزنه، تپه ماسه های آن و غیره؛ فولکوریک و مردم شناسی شامل پوشش چادرِ سفید، گویش، فرهنگ عامه مردم منطقه و جاذبه های تاریخی شاخص از پیش از تاریخ، دوره های ساسانی، سلجوقی، تیموری، ایلخانی تا دوران معاصر تقسیم می گردد.

وی اضافه نمود: همگی اماکن تاریخی این منطقه قابل بازدید نیست یا سلیقه عامه را پوشش نمی دهد اما در عین حال منطقه شرق اصفهان دارای آثار تاریخی بسیار زیبای عامه پسند نیز هست.

نماینده و کارشناس میراث فرهنگی در ورزنه و فعال محیط زیست با اشاره به بعضی آثار تاریخی شاخص ورزنه ابراز داشت: آثار تاریخی مانند کاروانسرای قلعه خرگوشی در 30 کیلومتری تالاب گاوخونی، کبوترخانه ورزنه، قلعه قورتان، آتشکده دستجرد، مسجد جامع تاریخی، پل تاریخی ورزنه، خانه معروف قدیمی میرمیران، امامزاده شاه زین العابدین، آب انبارها، رباط ها و کاروانسراها و آسیاب های آبی از جمله شاخص ترین و معروف ترین آثار این شهر کهن هستند و در سطح شهر نیز به صورت پراکنده تک بناهای تاریخی ارزنده ای وجود دارند که از لحاظ میراث فرهنگی قابل اهمیت هستند.

وی با بیان اینکه همچنین مساجد ورزنه مانند برسیان و گار و منار زیار از آثار برجسته محور شرق هستند، افزود: گرچه برسیان یک روستا است اما مسجد جامع این شهر نمونه شاخص میراث ایرانی است که تاریخ یک کشور را در خود نهفته دارد.

جلب نظر گردشگران در وهله نخست ورود به شهر با سفیدپوشان ورزنه ای

شهبازی با اشاره به سنت پوشیدن چادر سپید توسط زنان این منطقه گفت: هنگام ورد به ورزنه نخستین چیزی که توجه هر رهگذر را جلب می نماید زنان و دخترانی هستند که به جای پوشیدن چادر سیاه متداول، چادری به رنگ کاملاً سفید به سر می نمایند.

وی افزود: این رسمی است که از زمان های گذشته و شاید به قدمت پیدایش شهر وجود دارد و تنها در شهر ورزنه مرسوم است.

نماینده میراث فرهنگی در ورزنه با اشاره به اینکه صنعت کاربافی (سفره بافی) یکی از مهم ترین صنایع دستی این منطقه است، گفت: بافت پارچه به صورت سنتی در ایران دارای سابقه ای بسیار طولانی است اما با ورود پارچه های صنعتی و کارخانه ای این دست بافته ها از سبد کالای مورد احتیاجمردم خارج و از کرباس بافی، پارچه بافی، چادرشب بافی و شمدبافی به عنوان احتیاج اصلی مردم به سفره بافی تغییر پیدا نموده است.

وی با بیان اینکه پارچه بافی در ورزنه مختص زنان و در بین تمام خانواده ها رایج بوده است، اظهار داشت: درواقع هر عروس به هنگام رفتن به خانه بخت از این هنر برخوردار و حداقل 10 عدد از این صنعت دستی در جهیزیه او قرار می گرفت.

شهبازی با اشاره به اینکه هم اکنون بالغ بر 14 کارگاه خانگی سفره بافی در ورزنه فعال است که بافنده های آن خانم های بالای 60 سال هستند، بیان داشت: هم اکنون به علت توریستی شدن شهر ورزنه و استقبال از این پارچه پنبه ای از جانب گردشگران، این صنعت مجدداً رونق سابق خود را پیدا نموده است.

بخش اعظم صادرات فرشهای نایینی به خارج کشور متعلق به ورزنه است

نماینده میراث فرهنگی در ورزنه گفت: همچنین قالی بافی در ورزنه و مناطق اطراف آن بعد از کشاورزی دومین منبع و در بعضی از خانواده ها تنها منبع درآمد است و کارگاه های قالی بافی تقریباً در 95 درصد منازل وجود دارد به طوری که بخش اعظم فرشهای صادراتی نائینی که به کشورهای خارجی فرستاده می گردد متعلق به شهر ورزنه و روستاهای اطراف آن است.

وی در ادامه با اشاره به بعضی رشته کارهای احیا شده این منطقه و ایجاد ایستگاه های گردشگری برای بازدید از آنها گفت: از جمله این موارد گاوچاه، آسیاب شتر و گاوگرد بوده است و امکان احیای آسیاب آبی ورزنه در حاشیه زاینده رود نیز به زودی انجام می گردد.

احیای گاوچاه، گاوگرد و آسیاب شتر در ورزنه

نماینده میراث فرهنگی در ورزنه با اشاره به استعدادهای خوب گردشگری شرق منطقه ورزنه گفت: اقتصاد این منطقه بر پایه کشاورزی بوده اما با توجه به کاهش بارندگی و خشکی زاینده رود لطمات زیادی به مردم منطقه وارد شده است.

استفاده از پتانسیل های گردشگری برترین راه چاره برطرف مسائل منطقه

وی اضافه نمود: بر این اساس و با توجه به اینکه هیچ گونه صنعتی نیز در این منطقه برگزاری نشده مسئولان استان بر این باور رسیدند که استفاده از پتانسیل های گردشگری برترین راه چاره برطرف مسائل این منطقه است و بر همین اساس فاز نخست گردشگری واحه در این منطقه سال گذشته با همکاری میراث فرهنگی و مسئولان استانی افتتاح شده است.

شهبازی با اشاره به فعالیت های میراث فرهنگی در راستای مرمت آثار تاریخی و میراثی این شهر گفت: مرمت قلعه قورتان که از بزرگ ترین قلعه ها و تنها قلعه خشتی اصفهان است با مساحت 45 هزار مترمربع شروع شده است.

وی با بیان اینکه اکثر مساجد با ارزش روستاهای این منطقه با حمایت میراث فرهنگی اصفهان مرمت شدند، افزود: اقدامات خوبی در طول سال های گذشته در زمینه آثار تاریخ این منطقه صورت گرفته و کمبودها نیز ناشی از کمبود اعتبارات به دلیل مسائل مالی دولتی بوده و بر این اساس ضروری است بخش خصوصی نیز برای حمایت از ظرفیت های این منطقه همکاری بیشتری داشته باشد.

شهر افسانه ای سبا مدفون در میان تپه ماسه ها

وی افزود: سبا منطقه ای کاملاً گسترده در شرق بوده است که تنها به ورزنه یا گاوخونی اطلاق نمی گردد و تاریخ آن تا هزاره سوم قبل از میلاد مسیح برآورد می گردد.

شهبازی با اشاره به اینکه در این منطقه تمدن رودخانه ای و چشمه ای (چشمه دستجرد) وجود داشته است، گفت: در این منطقه آتشکده متعلق به دوره ساسانی موجود است که در ابتدا به نظر می رسد معبد آناهیتا بوده است.

وی افزود: همه اینها نشانه می دهد این منطقه دشت حاصلخیز و تنوع زیستی بالایی برای امور کشاورزی، شکار و مبانی اولیه تشکیل زندگی قومی وجود داشته و دارای قابلیت پوشش جمعیت زیادی بوده است.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه ورزنه به نقطه تجمع و سکونت جماعت روستایی اطلاق می گردد که احتمالاً در چادر یا کپر زندگی می نموده اند، بیان داشت: این جمعیت در یک نقطه تبدیل به جمعیت روستایی شده و ورزنه نام گرفته است؛ انسان هایی که در سبا سکونت داشته اند دارای زندگی عشیره ای بوده اند و در واقع مردم ورزنه از بازماندگان سبا هستند.

شهبازی افزود: به عقیده کارشناسان ورزنه همان سبا است و افسانه شهر سبا که زیر تپه ماسه ها پنهان شده صحیح می باشد.

همچنین فریدون الله کمک مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان در ارتباط با شهر ورزنه و اقدامات میراث فرهنگی اصفهان در راستای معرفی پتانسیل های این شهر تاریخی گفت: ورزنه از شهرهای مهم تاریخی و گردشگری استان و شهرستان اصفهان است.

وی اضافه نمود: این شهر در شرق استان هم از نظر ابنیه تاریخی اهمیت دارد و هم از نظر آداب و سنت های مردمی دارای اهمیت است.

افتتاح سایت گردشگری واحه در کویر ورزنه

مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان با اشاره به اینکه ورزنه به عنوان یکی از اهداف مهم گردشگری به لحاظ جاذبه های تاریخی، گردشگری و طبیعی مورد توجه قرار گرفته است، بیان داشت: برای رونق گردشگری در این منطقه سرمایه گذاری های خوبی صورت گرفته که از آن جمله سایت تفریحی و گردشگری واحه است که حمایت های زیرساختی و تسهیلاتی از این مجموعه شکل گرفته است.

وی افزود: شورای شهر، شهرداری ورزنه و مردم علاقه مند به فرهنگ و میراث فرهنگی این شهر اقدامات خوبی در راستای گردشگری، حفظ میراث فرهنگی این منطقه و تبدیل کاربری های آثار تاریخی و احیای بعضی سنت های فرهنگی تاریخی در زمینه معرفی شهر ورزنه انجام داده اند.

الله کمک گفت: از جمله اقدامات جوانان این شهر معرفی این شهر در سایت های الکترونیکی است.

وی در پاسخ سوالی راجع شهر افسانه ای سبا با اشاره به اینکه کاوش های باستان شناسی همیشه مدنظر ما قرار گرفته است، وجود این شهر افسانه ای را رد نکرد و گفت: این منطقه به لحاظ باستان شناسی نیز از اهمیت خوبی برخوردار است؛ میراث فرهنگی وظیفه حفاظت سایت ها و مناطق تاریخی این بخش را برعهده دارد و نظارت های ویژه نیز توسط همکاران در سایت های تاریخی انجام می گردد.

تماشای پرواز پرندگان بر فراز تالاب زیبای گاوخونی:

تالاب گاوخونی می تواند زیباترین بخش بازدید از جاذبه های گردشگری ورزنه باشد، جایی که تا سال ها پیش از مهم ترین بخش های مورد بازدید گردشگران خارجی در اصفهان بود اما چندسالی است که با توجه به خشکی زاینده رود و نرسیدن آب به این تالاب بین المللی جنبه گردشگری خود را تا حدودی از دست داده بود، با توجه به بارش های اخیر و ریختن چندین رودخانه به زاینده رود که موجب 5 برابر شدن حجم این رودخانه به شکل طبیعی شد، آب تا تالاب گاوخونی رسیده است و امید می رود بار دیگر با رونق گردشگری، بازدیدنمایندگان شاهد پرواز لک لک ها، حواصیل ها و دیگر پرندگان زیبا بر فراز تالاب زیبای گاوخونی باشند.

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما