عارفانه ای عاشقانه روی صحنه - جعبه مهر

به گزارش خبرنگاران، وجیهه کریمی هسنیجه، تجربه کارگردانی و بازیگری تئاترهایی چون سوگ سیاوش، یه شهر پر قصه، باکره ساکت، بوی سیب، اتصال نخلی از نخل، از نیم راه عشق، راز احتیاج شاپرک، خرقه، ضحاک ماردوش و ... را دارد و شاه باز سدره نشین او، اشاره ای به مناظره ای بین حافظ و تیمور است. در این اثر عارفانه عاشقانه، موضوع عشق پروردگار به انسان و انسان به پروردگار مطرح می گردد و مناظره ای بین عشق و عقل رخ می دهد. گفت و گوی خبرنگاران را با وجیهه کریمی هسنیجه، کارگردان تئاتر شاه باز سدره نشین درباره این اثر می خوانید:

شاه باز سدره نشین چه سالی نوشته شد؟

پدر، حدود سی سال پیش، سال 1367 این اثر را نوشتند و همان سال هم در سالن توحید خانه دانشگاه هنر پردیس اصفهان آن را روی صحنه بردند. شاه باز سدره نشین یکی از بی نظیرترین و ماندگارترین آثار استاد کریمی هسنیجه محسوب می گردد که تحلیلی بر آثار خواجه شمس الدین حافظ شیرازی است.

مهم ترین ویژگی این متن را در چه می دانید؟ در انتخاب آن، چقدر خود متن اهمیت داشته و چقدر شخص زنده یاد کریمی؟

این متن مسجع و منظوم نگاشته شده و پر از شعر موسیقی است. البته این ویژگی منحصربه فرد اکثر آثار استاد ابراهیم کریمی است. مضمون این نمایشنامه در انتخاب متن مؤثر بود. اگر بخواهیم این متن را در سه کلیدواژه خلاصه کنیم آن چیزی جز عشق، عاشق و معشوق نیست. برای مثال به یکی دو دیالوگ اشاره می کنم: او که مرا به صورت خویش آفرید، رسوایی در عشقش به نگاهی از وجهش نمی ارزد؟ و یا چگونه می توان دست از او برداشت، آیینه دل را از زنگار گناه نپرداخت؟ چگونه می توان او را از یاد برد و از دل زدود و از میان برداشت؟ چگونه می توان یک لحظه و یک ساعت دل از او بُرید، زیرا که اوست یار؟ و یا ای سلطان، ای جلوه گر در هر شاخ و برگ و گل و بُستان و لاله و ریحان. من همه عطش نیستم، صندوق سینه ام از تشنگی تهی است. خواب می خواهم، از بی خوابی تهی است. روز می خواهم، از شب تهی است.

فکر می کنید اگر نویسنده امروز این متن را می نوشت، کدام بخش را کم و یا چه چیزی به متن اضافه می کرد؟

این سؤال برایم جالب بود، چون بارها در حین خواندن و جلسات تمرین نمایش به آن فکر کردم. به گمانم استاد کریمی حق مطلب را ادا نموده اند و امروز هم اگر این اثر را می نوشتند به همین شکل بود.

برای اجرا چقدر به متن اصلی وفادار بودید؟ چرا؟

تجربه بنده و کسانی که متون پدر را کار نموده اند ثابت نموده که کلمات ایشان مثل قطعات یک پازل است و اگر یک نقطه و یا علامت مکث اضافه و یا حذف گردد، پازل درست نمی گردد، چه برسد به هر تغییر دیگری. همه چیز درست انتخاب شده و سر جایش قرارگرفته است به همین دلیل به آن وفادار بوده ام.

تفاوت مهم اجرای شما با اجرای زنده یاد کریمی در چیست؟

به خاطر ندارم سال 1367 این تئاتر چگونه کار شد چون آن موقع بسیار کوچک بودم اما قطعاً متفاوت است. شاید توانسته باشم کاری کنم که ردپایی از آنچه باید و استاد کریمی می خواستند در کارم احساس گردد. منظورم ابتدا، حسی است که باید در کل کار حکم فرما گردد و دوم، تکنیک تقطیع که ایشان در شیوه اجرایی مبدع آن هستند. از این شیوه تا حدودی استفاده نموده ام و باید بگویم که ریشه در فلسفه اسلامی دارد.

چرا تالار حافظ تهران را برای این اجرا انتخاب کردید؟ این کار در اصفهان هم اجرا می گردد؟

این تئاتر فضای مناسبی را می طلبید. صحنه نمایش، گرد طراحی شده و برای آن سالنی که تماشاگر بتواند سه سویه به نظاره بنشیند بسیار مناسب بود. اسم سالن هم بی تأثیر نبود؛ کار در خصوص حافظ است و چه خوب است که در تالار حافظ اجرا گردد. ان شاءالله در اصفهان و شیراز نیز آن را روی صحنه می بریم.

جای متون نمایشی که به فرهنگ، تاریخ و میراث ایران اشاره دارد را در میان متون موجود، خالی حس می کنید؟ برای تهیه این متون و همچنین اجرای آن برنامه خاصی دارید؟

متأسفانه متون خوب و قوی در این زمینه یا کمیاب است و یا خیلی کم استفاده می گردد. یکی از مهم ترین دغدغه های من به چاپ رساندن آثار استاد کریمی است بلکه در دسترس علاقه مندان قرار بگیرد. با خواندن یکی از این آثار ادبیات، شعر، درام و... همه را یکجا دریافت خواهند کرد.

برنامه ای برای اجرای دیگر متون زنده یاد کریمی هم دارید؟

بله. قطعاً عمری باشد و شرایط کار کردن فراهم، به غیراز آثار ایشان، متون دیگری را کار نخواهم کرد.

اجرای شما، مخاطب را به چه چیزی دعوت می نماید؟

به عشق! و هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق/ ثبت است بر جریده عالم دوام ما

گفت وگو از سعید آقایی، خبرنگار خبرنگاران (اصفهان)

جعبه مهر: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما