مقایسه خاندان اژدها و حلقه های قدرت؛ کدام سریال برای مخاطب نامطلع بهتر است؟ - جعبه مهر

با این حال رفتن به سراغ این دو سریال برای کسانی که با منبع اقتباس آشنا نیستند یا بازی تاج و تخت و سه گانه ارباب حلقه ها و سه گانه هابیت را دیدن ننموده اند ممکن است چالش برانگیز باشد. تعهد و وقت بسیار زیادی می خواهد که برای دیدنی خاندان اژدها بنشینی و تمام 8 فصل بازی تاج و تخت را دیدن کنی، یا برای دیدنی حلقه های قدرت اول هر شش فیلم فرنچایز ارباب حلقه ها را ببینی و بعد سراغ سریال بروی، این مقدار از وقت و تعهد را هر مخاطبی صرفاً برای دیدنی یک سریال خرج نخواهد کرد؛ بماند که اگر بخواهند سراغ صدها هزار کلمه ای که نویسندگان نوشته اند بروند، یعنی جورج آر. آر. مارتین و جی. آر. آر. تالکین، باید حالا حالاها کتاب های نغمه یخ و آتش و تمام کتاب های تالکین از جمله سیلماریلیون را بخوانند. وقتی از تاریخچه و اسطوره شناسی حرف می زنیم، هیچ کدام سریال های خاندان اژدها و حلقه های قدرت چیزی کم ندارند. چه بسیار خاندان ها، موجودات جادویی، قلمروهای مختلف، پادشاهی ها، شخصیت های مهم، قلعه ها و رویدادهای تاریخی که این مخاطب های بخت برگشته باید درباره شان بخوانند. حتی شمشیرها هم در دنیا این دو فرنچایز نام خودشان را دارند! شان بین (بازیگر بورومیر و ند استارک) هم که در بازی تاج و تخت و ارباب حلقه ها می میرد، بنابراین جدا نگه داشتن این دو سریال ممکن است حسابی برای مخاطب تازه وارد که هیچ چیزی نمی داند، سخت باشد. (نکته جالب: بازیگر جوانی های ند استارک در بازی تاج و تخت همان بازیگری است که حالا نقش الراند را در حلقه های قدرت بازی می نماید. این هم یک مورد دیگر برای گیج شدن!)

هردوی این پیش عایدیها از منبعی اقتباس شده اند که به دست شخص نویسنده نوشته شده

هردو سریال مذکور، خاندان اژدها و ارباب حلقه ها: حلقه های قدرت پیش عایدی محسوب می شوند. اما پیش عایدیها تفاوت هایی دارند. بعضی پیش عایدیها به دانش و تسلط مخاطب از داستان تکیه می نمایند و روی اینکه مخاطب از منبع اقتباس و چم و خمش مطلع است حساب زیادی باز می نمایند. در حالی که باقی پیش عایدیها استقلال خودشان را حفظ می نمایند و حتی کوشش می نمایند به جای اثر اصلی (مثلاً بازی تاج و تخت) نقطه شروع آسان تری برای ورود مخاطب به دنیا داستان (مثلاً وستروس) باشند و همین می گردد که محبوب تر از آنچه توقع می رفت ظاهر می شوند و موج جدیدی از مخاطب ها را سمت اثر اصلی و حتی منبع اقتباس می فرستند. چند قسمت اول هر دو سریال برای هواداران دیرینه آثار مارتین و تالکین مثل پاداشی بود که پس از مدت ها به دست شان رسیده، اما سریال خاندان اژدها برای مخاطب تازه واردی که اطلاعات چندانی از دنیا داستان و پیچیدگی هایش ندارد، بسیار لذیذتر از آب عایدیه.

سریال خاندان اژدها دو قرن کامل با وقایع بازی تاج و تخت، نایت کینگ و جنگ پادشاهان خودخوانده وستروسی فاصله دارد. با اینکه خاندان اژدها همان وستروس آشنای بازی تاج و تخت را بهمان نشان می دهد، اما هیچ شخصیت یکسانی ندارند. درواقع اشاره ها و ارجاع های بازی تاج و تخت به شخصیت های خاندان اژدها آن قدر کم و ناچیز بوده که سریال در رابطه با شخصیت هایش به هیچ مسئله ای با مخاطب و توقعی که در بازی تاج و تخت ایجاد شده باشد، ندارد. مثلاً اگر در بازی تاج و تخت مدام از دیمون تارگرین و رینیرا تارگرین صحبت می شد و چیزهایی بهشان نسبت می دادند، خاندان اژدها مجبور بود به آن ها وفادار باشد. همان طور که در ظاهر بعضی قلعه ها و شهرهای وستروس مجبور است از آنچه در بازی تاج و تخت آمده پیروی کند. اما حلقه های قدرت این فزونی را ندارد، چرا که بعضی از شخصیت های سه گانه ارباب حلقه ها در حلقه های قدرت هم به لطف عمر طولانی الف ها (که تقریباً جاودانه اند) حضور دارند. شخصیت هایی مثل گالادریل با بازی مرفید کلارک، الراند با بازی رابرت آرامایو که نسخه های جوان تر این شخصیت ها را در حلقه های قدرت به نمایش می گذارند. چه بسا که یکی از مجذوب کنندهیت های سریال دیدنی جهتی باشد که این شخصیت ها برای رسیدن به آن شکوهی که در ارباب حلقه ها ازشان دیده ایم طی می نمایند.

افسون نهایی هر اثر جزئیات آن است و حلقه های قدرت زمان زیادی برای پرداختن به جزئیات صرف نمی نماید

وقایع سریال حلقه های قدرت تمام و کمال با داستان ارباب حلقه ها پیوند خورده است. در حلقه های قدرت قرار است اولین سقوط سائرون را ببینیم، شاهد ساخته شدن حلقه های قدرت، از جمله حلقه سائرون باشیم و بفهمیم چرا رسیدن الف ها به والینور با تمام ماجراهای فرودو بگینز و یاران حلقه مرتبط است. میان حلقه های قدرت و ارباب حلقه ها هزاران سال فاصله است، اما شخصیت ها، وقایع و به طور کلی داستان ها به شدت تحت تأثیر یکدیگر هستند. شاید برای همین هم هست که سریال حلقه های قدرت هیچ زمانی صرف بازگویی و شرح مجدد این وقایع و برجسته کردن اهمیت شان نمی نماید. مسائلی مثل نماد سائرون و سفر الف ها به سمت والینور به طور واضح از اهمیت بالایی برخوردارند، اما روایت حلقه های قدرت نمی گذارد مخاطب وارد جزئیات بگردد و اینجاست که حلقه های قدرت از خاندان اژدها کم می آورد. شاید اختلاف زیاد و قابل توجه تعداد بینندگان این دو سریال هم به همین علت باشد.

اگر بخواهیم مقایسه کنیم، باید گفت که داستان خاندان اژدها هرجا لازم بوده ما را با جزئیات سیراب نموده. در قسمت اول که جانشینان اژدها نام دارد و هم به مسئله جانشینی شاه ژیهیریس که به او شاه پیر می گفتند می پردازد (که ویسریس شاه می گردد) و هم به مسئله جانشینی خود ویسریس که اصلی ترین معضل خاندان تارگرین شده است. جانشینان اژدها تمام و کمال روی این کشمکش درونی خاندان تارگرین تمرکز می نماید و تمام جزئیاتی که ضروری است را به مخاطب می دهد. شاه ویسریس یکم با بازی پدی کانسیدین پس از مرگ همسر و پسر تازه متولد شده اش دل شکسته و اندوهگین است. در اولین قسمت سریال به وضوح شاهد یک کشمکش درون خاندانی هستیم. ویسریس شاهدخت رینیرا تارگرین با بازی میلی الکاک را به عنوان جانشین خود انتخاب می نماید تا برادرش دیمون تارگرین با بازی مت اسمیت که شاهزاده ای خشن و بی پرواست هرگز شاه نگردد و پادشاهی را با بی پروایی هایش به خطر نیندازد و باعث تفرقه میان لردهای وستروسی نگردد. خاندان اژدها از همان ابتدا درباره مضامین دنیا شمولی مثل محدودیت های پدرسالاری، سلسله های خانوادگی و چالش های شان و نامطلعی ثروتمندان حرف می زند.

این در حالی است که در حلقه های قدرت کشمکش اصلی حتی واضح هم نیست. سریال حلقه های قدرت در دو قسمت اول حتی تمام شخصیت های اصلی سریال را به ما معرفی نمی نماید. ما هنوز در حال آشنایی با منطقه ها مختلف و نژادهای مختلفی مثل انسان ها، دورف ها، الف ها و هارفوت ها (همان هابیت ها) هستیم و درگیر تفاوت های فرهنگی و اسامی گوناگون شان. اما در قسمت اول خاندان اژدها سریال مطلعانه ما را درون مرزهای کینگز لندینگ (مرکز) و دراگون استون نگه می دارد.

حلقه های قدرت داستان بزرگ تری برای تعریف کردن دارد، اما خاندان اژدها متمرکزتر است

هر دو سریال ابتدا با یک مقدمه شروع می شوند که داستان اصلی تحت تأثیرش است. خاندان اژدها با مقدمه اش شرح می دهد چرا ویسریس روی تخت آهنین نشسته است و چرا همواره یک تارگرین می بایست به وستروس حکم رانی کند، بدین ترتیب ارتباطش با بازی تاج و تخت را هم شرح می دهد. به گذشته هم اشاره هایی می گردد، مثلاً به فتح ایگون (اولین شاه تارگرین که تمام وستروس را با هم متحد کرد) به مقدار کافی در مکالمه ها اشاره می گردد تا مخاطب متوجه اهمیتش بگردد. ویسریس حتی برای دخترش رینیرا نغمه یخ و آتش (نام مجموعه کتاب ها) را شرح می دهد و از پیش گویی بزرگی حرف می زند که به نایت کینگ و وایت واکرها اشاره دارد. در مقابل، سریال حلقه های قدرت با صحنه ای فراگیر شروع می گردد که زاده شدن و اوج گرفتن سرزمین میانه را بهمان نشان می دهد. اینجاست که اگر شما مخاطب تازه واردی باشید که با دنیا تالکین آشنا نیست، باید با دقت به تک تک صحنه ها نگاه کنید، چرا که دانستن پیامدهای جنگ علیه مورگوث و تأثیری که روی سرزمین میانه می گذارد، برای درک داستان کلی سریال ضرورت دارد.

نکته تحسین برانگیزی که درباره هر دو سریال وجود دارد، این است که هر دو قهرمان های زن خود را در اولویت قرار داده اند: رینیرا تارگرین و گالادریل. در حالی که هردوی این شخصیت ها به خودی خود مجذوب کننده اند، شاهدخت جوان، رینیرا، شخصیت ملموس تری است نسبت به الف جنگجو و جاودانه ای که هزاران سال عمر نموده. رینیرا مجبور است با مسئولیتی دست و پنجه نرم کند که هرگز آن را نخواسته، مدام به دست مردان عالی رتبه دست کم گرفته می گردد و مجبور است برای کوچک ترین چیزها با چالش روبه رو گردد. بعلاوه، به خاطر اینکه مخاطب از قبل دیده دیمون تارگرین، عموی رینیرا، چقدر خشن با مردم شهر برخورد می نماید، درک می نماید چرا رینیرا مجبور است خودش را وقف این مسئولیت کند و جانشینی را با آغوش باز بپذیرد؛ دیمون پادشاه بدی خواهد بود.

اما جهتی که شخصیت گالادریل باید طی کند به مقدار جهت رینیرا واضح و معین نیست. گالادریل سخت درگیر مأموریتش علیه شرارت است، آن قدر که حاضر است کشتی اش را ترک کند و به بهشت (والینور) نرود. معیناً چنین شخصیتی هیچ نقطه اشتراکی به مخاطب ندارد و همذات پنداری بیننده ها را برانگیخته نمی نماید. مرگ برادر گالادریل، فینراد می توانست همان چیزی باشد که او را به مخاطب نزدیک تر می نماید، به هر حال همه اندوه از دست دادن عزیزان را درک می نمایند، اما سریال حلقه های قدرت از مرگ برادر گالادریل بیشتر برای نشان دادن این حقیقت که اهریمن هنوز هم در سرزمین میانه پرسه می زند استفاده می نماید و چیزی از عواطف گالادریل نمی بینیم. خود سائرون هم فقط در فلش بک ها (آن هم یک بار) حضور دارد. بنابراین بدون اینکه ما سائرون را ببینیم، اهمیت گالادریل کم کم در فکر مان رنگ می بازد؛ چرا که تمام چیزی که می بینیم یک سری اتفاق فاجعه بار است که حتی به هم مرتبط نیستند. (ترولی که در غار باهاش روبرو می شوند و هیولای دریایی ای که گالادریل ازش فرار می نماید با هم مرتبطند؟ به سائرو ارتباطی دارند؟ نه!) و حتی اگر هواداران دوآتشه فرنچایز ارباب حلقه ها بدانند مأموریت الراند چقدر مهم است و به ساخته شدن حلقه های قدرت ختم می گردد، مخاطب تازه وارد چیزی نخواهد دانست و هیچ بعید نیست که از بی هدفی سریال و شخصیت هایش، خسته گردد.

مسئله لحن هم هست. خاندان اژدها خودش را به عنوان یک سریالِ تریلر سیاسی معرفی می نماید که اژدها هم دارد. اما حلقه های قدرت یک داستان حماسی گسترده را جلو می برد. با این حال حلقه های قدرت در اولین قسمت هایش تنها چیزی که به ما نشان می دهد، همان صحنه اکشن کوتاهی است که گالادریل را در حال مبارزه با یک هیولا در غار نشان می دهد، بعد از آن کل یک ساعت قسمت اول صرف نمایش سرزمین میانه می گردد. با این حال خاندان اژدها ماهرانه محدودیت های خودش را به چالش می کشد. در قسمت اول مبارزه هایی در مقیاس کوچک می بینیم، دوئل شوالیه ها و قدرت نمایی شنل طلایی ها در کوچه های مرکز. اما در قسمت سوم که دومین از نامش نام دارد، ما دیمون تارگرین را می بینیم که با ارتش خاندان ولاریون، علیه کراگاس درهار می جنگد.

خاندان اژدها مسائل حق انتشار حلقه های قدرت را ندارد

اگر بخواهیم انصاف داشته باشیم، باید به این نکته مهم اشاره کنیم که گروه سازنده حلقه های قدرت محدودیت هایی دارند که سازندگان خاندان اژدها ندارند. نویسنده کتاب هایی که بازی تاج و تخت و خاندان اژدها از روی آن ها اقتباس شده اند، یعنی شخص جورج آر. آر. مارتین شخصاً به عنوان تهیه نماینده در سریال خاندان اژدها حضور دارد و می تواند به راحتی پاسخ هر سؤالی را بدهد و هر جای خالی ای را در دنیا داستان پر کند. فزونی ای که حلقه های قدرت و خالقانش ندارند.

آمازون حق ساخت بخش های معینی از داستان های تالکین را در اختیار دارد، نه همه اش. طبق قرارداد فعلی آمازون فقط حق ساخت بخش هایی که حول هابیت و ارباب حلقه ها هستند را داراست و نمی توانند از بسیاری داستان ها و کتاب های دیگری که در سرزمین میانه نوشته شده است استفاده نمایند؛ مثل سیلماریلیون که از قضا مفصل به عصر دوم سرزمین میانه، یعنی دقیقاً دوره ای که سریال حلقه های قدرت در آن می گذرد می پردازد. خانواده تالکین هرگز از اقتباس داستان های این نویسنده استقبال و حمایت ننموده اند. پسر تالکین، کریستوفر نیز به شدت از سه گانه ارباب حلقه های پیتر جکسون انتقاد می کرد و هیچ ازشان راضی نبود.

درنهایت، باید این نتیجه را گرفت که دیدنگران تلوزیون بی نهایت سریال آماده برای دیدن کردن دارند. امروزه با وجود شبکه های استریم آنلاین که در سریع ترین حالت ممکن مدام در حال فراوری سریال های جورواجور هستند، کسی سریال کم نمی آورد. اما ما همواره سریال های محبوب خودمان را داریم که می دانیم قرار است هر هفته به دیدنی شان بنشینیم و برای سال ها دنبال شان کنیم. این تعهد را به همه سریال ها نداریم، وقتش را هم نداریم، بنابراین باید عاقلانه انتخاب کنیم چه سریالی قرار است بیشتر وقت مان را مال خودش کند. خاندان اژدها نوید یک سریال درخشان را می دهد؛ سریالی عالی برای کسانی که برای بار اول می خواهند به وستروس بروند. حلقه های قدرت اما برای مخاطبی که با دنیای ارباب حلقه ها و سرزمین میانه آشناست انتخاب بهتری است، برای کسانی که آنجا بوده اند و دوباره بازگشته اند! (there and back again.)

منبع: COLLIDER