نتیجه نشست سران ناتو؛ تأکید بر لزوم سر و سامان دادن به روابط با روسیه - جعبه مهر

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: در نشست رهبران کشورهای عضو ناتو در لندن، روسای جمهوری فرانسه و آمریکا از متحدین خود خواستند تا به مذاکره با روسیه بپردازند. امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه تاکید کرد که بدون مشارکت مسکو ایجاد یک ساختار جدید امنیتی در اروپا غیر ممکن خواهد بود. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز تمدید پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی معروف به استارت-3 را بعید ندانست.

ماکرون در دیدار دوجانبه خود با ترامپ در حاشیه نشست سران ناتو که روز چهارشنبه در لندن انتها یافت، یادآور شد: گفت وگوهای راهبردی با مسکو بسیار ضروری هستند، اگر ما به ثبات در قاره اروپا علاقه مند هستیم. ما دردوره تاریخی جدیدی زندگی می کنیم و باید در دستور کار جدیدی برای روابط روسیه تدوین کنیم.

رئیس جمهوری آمریکا هرچند با تمامی دیدگاه های همتای فرانسوی خود موافقت نکرد و اظهارات ماکرون درباره مرگ مغزی ناتو را بی احترامی نامید، ولی از سخنان وی درباره لزوم گفت وگو با مسکو حمایت کرده و گفت: من فکر می کنم ما باید بتوانیم روابط خود با روسیه را سر و سامان دهیم. دیدگاه های ما و شما در این رابطه بسیار نزدیک است. و مردم روسیه نیز دوست دارند که چنین مسئله ای را ببینند.

ترامپ به چند جهت گیری معین برای همکاری ها با روسیه اشاره کرده و گفت: واشنگتن و مسکو می توانند توافقنامه هسته ای منعقد کنند. بعید نیست که در مرحله ای چین هم به جمع آنها بپیوندد. من درباره این مسئله با ولادیمیر پوتین صحبت کرده ام.

به طور غیرمنتظره ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو نیز از مواضع روسای جمهوری فرانسه و آمریکا حمایت کرد. وی معتقد است که روابط با روسیه باید بهبود یابد. به گفته وی، روسیه بزرگترین همسایه ناتو است و این شرایط همچنان به این شکل باقی خواهد ماند. بسیار مهم است که گفت وگوها و اقدامات برای مهار کردن مسکو با یکدیگر تلفیق شوند. استولتنبرگ پیشنهاد کرد که مذاکره با روسیه درباره مسائل مربوط به کنترل تسلیحات آغاز شود.

البته علیرغم اظهارات صلح جویانه این سه سیاستمدار، هیچ یک از آنها به این مسئله اشاره نکرد که ابتکارعمل بسیاری از اختلافات و تنش های کنونی در روابط بین المللی از سوی آمریکا بوده است.

مخالفت کشورهای حوزه بالتیک، گرجستان و اوکراین با دیدگاه فرانسه و آمریکا

در زمانی که روسای جمهوری فرانسه و آمریکا از ضرورت مذاکره با کرملین صحبت می کردند، در بخش دیگری از نشست سران ناتو، بحث دیگری جریان داشت: همسایگی با روسیه. شرکت کنندگان در این بحث روسای جمهوری و وزرای دفاع کشورهای منطقه بالتیک (استونی، لیتوانی و لتونی)، رومانی لهستان و گرجستان بودند. این کشورها معتقدند که روسیه جدی ترین تهدید برای ناتو است. کنندگان سه کشور حوزه بالتیک از ناتو خواستند تامانورهای نظامی بیشتری در این منطقه برگزار کنند تا همسایگان شرق اروپا خود را تحت حمایت قابل اعتمادی ببینند.

در نشست سران ناتو در لندن کننده ای از طرف روسیه حضور نداشت. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در این زمان در سوچی بسر می برد. وی در نشستی با مقامات نظامی روسیه درباره توسعه ناوگان دریایی این کشور به اقدامات ناتو هم اشاره کرد که به عقیده گسترش آن تهدید بالقوه ای برای امنیت روسیه است . وی گفت : ناتو در تاریخ 4 آوریل سال 1949 به عنوان مولفه اصلی جنگ سرد و مقابله با اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد. با وجودیکه اتحاد جماهیر شوروی دیگر وجود ندارد. پیمان ورشو که بلوک نظامی بود که در پاسخ به تاسیس ناتو به وجود آمده بود، دیگر وجود ندارد. ولی ناتو نه تنها همچنان به موجودیت خود ادامه می دهد، حتی در حال توسعه است. کشورهای عضو ناتو در زمان تأسیس آن شامل 12 کشور می شد، ولی اکنون 29 کشور است.

پوتین با اشاره به گسترش دائمی ساختارهای نظامی ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه، این مسئله را یکی از تهدیدات بالقوه برای امنیت این کشور نامید و یادآور شد که مسکو بارها گام هایی را در جهت همکاری با ناتو برداشته و تلاش کرده تا پیشنهادات سازنده ای برای بهبود روابط دوجانبه بدهد که متاسفانه با برخورد مناسبی روبرو نشده است.

رئیس جمهوری روسیه یکی از این پیشنهادات را در ماه سپتامبر برای رهبران ده ها کشور، از جمله اعضای ناتو مطرح کرده و از آنها خواست تا استقرار موشک های دارای برد متوسط و کوتاه تر در خاک اروپا و سایر مناطق را متوقف سازنند. کشورهای عضو ناتو با سردی با این مسئله برخورد کرده و مدعی شدند که مسکو ازهم اکنون چنین موشک هایی را مستقر کرده است.

دیدگاه مثبت ماکرون درباره روسیه تنها از سوی ترامپ مورد حمایت قرار گرفته است

در این بین تنها رئیس جمهوری فرانسه به نوعی اعلام آمادگی کرد تا ابتکار عمل همتای روسی خود را بررسی کند، ولی چند روز بعد کاخ الیزه این مسئله را تکذیب کرد.

البته مقامات مسکو از سردرگمی ماکرون ناراحت نشدند مقامات روسیه می دانند که رئیس جمهوری فرانسه یکی از طرفداران برقراری همکاری سازنده با مسکو است و طی دو سالی که در سمت ریاست جمهوری قرار گرفته است، بارها این مسئله را ثابت کرده است.

اظهارات ضدروسی یکی از عناصر اصلی مبارزات انتخاباتی ماکرون بود، ولی پس از پیروزی مواضع او تغییر کرد. ولادیمیر پوتین از نخستین رهبران جهان بود که در کاخ الیزه حضور یافت .

امانوئل ماکرون از جمله معدود رهبران کشورهای اروپای غربی بود که از بازگشت روسیه به مجمع پارلمانی شورای اروپا حمایت کرد. او تقریباً در تمامی مصاحبه های خود با رسانه های گروهی خارجی به روسیه اشاره می کند.

رئیس جمهوری فرانسه اصلی ترین لابی برگزاری نشست سران گروه نرماندی بود که قرار است به زودی در پاریس برگزار شود. ماکرون همچنین از بازگشت روسیه به گروه هفت نیز استقبال کرده است. این مسئله مورد حمایت دونالد ترامپ هم قرار گرفته و او حتی از پوتین دعوت کرده تا در نشست بعدی این گروه در آمریکا شرکت کند.

علاوه بر این، امانوئل ماکرون، یکی از نخستین رهبران خارجی است که تایید کرده قصد دارد در تاریخ نه ماه مه سال 2020 برای شرکت در مراسم هفتاد و پنجمین سالگرد جشن پیروزی به مسکو سفر کند.

اگر اظهارات رئیس جمهوری فرانسه در طرفداری از روسیه برای بسیاری از رهبران کشورهای اروپایی آزاردهنده است، ولی مواضع ترامپ در این باره غیرمنتظره است، بخصوص با توجه به این واقعیت که فرایند استیضاح وی در ایالات متحده جریان دارد. البته بسیاری از موارد هنوز معین نیست، صحبت تنها بر سر پیشرفت های کوچکی در فرایند توافقات جدید بین روسیه و آمریکا در زمینه امنیت هسته ای است. بدین ترتیب که در آستانه نشست سران ناتو، وزارت امور خارجه آمریکا از انجام رایزنی هایی با طرف روسی در زمینه ثبات راهبردی خبر داد. این رایزنی ها می توانند پایه و اساسی برای تمدید پیمان استارت-3 باشند. مقامات مسکو گفته اند که همواره خواستار مذاکره با طرف آمریکایی درباره مسئله کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی بوده و هستند.

اهداف آمریکا و فرانسه برای برقراری روابط با روسیه متفاوت است

به عقیده کارشناسانی که این روزنامه با آنها صحبت کرده، تمایل فرانسه و آمریکا درباره لزوم گفتگو با روسیه، اهداف مختلفی را دنبال می کنند.ایگور دیلانو مدیر مرکز تجزیه و تحلیل روابط روسیه-فرانسه معتقد است که ماکرون، قبل از هر چیز تلاش می کند تا امنیت اروپا را تقویت کند.

وی توضیح داد: رئیس جمهوری فرانسه بارها اعلام کرده که جهان به سمت دوقطب جدید آمریکا و چین حرکت می کند و چنین تقسیم بندی قدرتی به نفع اروپا نیست که جایگاه خود به عنوان یک نقش آفرین جهانی را از دست داده است. به همین دلیل تلاش می کند تا سیستم دفاعی اروپا را تقویت کند و این مسئله بدون همکاری روسیه غیرممکن است و این یک واقعیت است.

به گفته این کارشناس، در حال حاضر فرایند اوضاع به نفع ماکرون بوده و او به طور منطقی رهبری اتحادیه اروپا را به عهده داشته و تلاش می کند تا اتحادیه اروپا را تقویت کند و این مسئله بدون بهبود روابط با روسیه ممکن نخواهد بود.

آندری کارتونوف مدیر کل شورای امور بین الملل روسیه نیز تمایلات برای گفت وگو با روسیه را مثبت ارزیابی کرده، ولی معتقد است که تحقق این خواسته سخت خواهد بود.

وی گفت: در جامعه فرانسه مخالفت های بسیاری با دخالت پاریس در مذاکرات چندجانبه وجود دارد. رئیس جمهوری فرانسه باید بتواند بر این مخالفت ها فایق آید تا سیستم امنیتی جدیدی برای اروپا با توجه به منافع روسیه ایجاد کند.

این کارشناس درباره اظهارات رئیس جمهوری آمریکا درباره امکان تمدید پیمان استارت-3 هم یادآور شد، این تمایل دونالد ترامپ به مبارزات انتخابی مربوط شده و چنین مسئله ای یک پیروزی در سیاست خارجی بشمار خواهد آمد.

به گفته وی، دونالد ترامپ پیروز نشده تا از ایران یا کره شمالی امتیازی بگیرد، در سوریه هم پیروزیتی به دست نیاورده، ولی اگر پیمان استارت 3 تمدید شود، موقعیت مناسبی است تا از آن به عنوان دستاورد سیاست خارجی خود برای متقاعد ساختن رای دهندگان آمریکایی استفاده کند.

کارتونوف تمدید این پیمان را بسیار مهم ارزیابی کرده و گفت، اگر این تمدید بدون تغییر باشد، ترامپ در داخل آمریکا با انتقاداتی روبرو خواهد بود و اگر این سند جدید شود، باید در کنگره تصویب شود و این مسئله در شرایطی که مسئله استیضاح ترامپ مطرح است کار سختی خواهد بود.

وی افزود: با این حال اگر آمریکا و روسیه تمایل به تمدید پیمان کاهش تسلیحات راهبردی تهاجمی داشته باشند، باید سریعاً دست به کار شوند. فقدان پیمان استارت-3 خطر جدی برای امنیت بین المللی است و نباید اجازه داد تا زمان برای تمدید آن از دست برود.