نکاتی دربارۀ میراثِ پنهانِ اصفهان - جعبه مهر

عباس مقدم، رئیس پیشین پژوهشکدۀ باستان شناسی کشور اما می گوید: اصفهان یکی از شهرهای استثنایی ایران است که بسیاری از مدارک باستان شناختی در آن مستور مانده و طبیعی است که بسیاری افراد تنها به مواردی اهمیت دهند که عیان است.

او خاطرنشان می نماید: به خاطر ویژگی طبیعی ای که زاینده رود داشته و رسوب گذاری بزرگ در دشت اصفهان را موجب شده، خیلی از آثار باستانی این شهر قابل رؤیت نیست و بر همین اساس، سرنخ هایی که در تپه اشرف به دست آمده است می تواند چشم ما را به واقعیت های اصفهان بیشتر باز کند تا پی جویِ زیستگاه ها و آثاری از دورۀ اشکانی، ساسانی و حتی پیش از تاریخ در اصفهان باشیم.

این باستان شناس یادآور می گردد: مسئولان امر و خصوصا باستان شناسانی که در اصفهان فعالند باید به این امر توجه ویژه داشته باشند که شهرهایی که در خود رودخانه هایی با کیفیت زاینده رود دارند، باید با روش های مختلف و روزآمد ارزیابی گردد. هیچ بعید نیست که زاینده رود همان کاری را با اصفهان نموده باشد که نیل با مصر یا دجله و فرات با نواحی جنوب بین النهرین نموده و به این ترتیب، صدها شهر و روستای ادوار مختلف پیش از تاریخی و تاریخی در آن مدفون شده باشد.

مقدم، در مورد انتقال اسکلت کشف شده در فصل هفتم کاوش تپه اشرف به موزه هنرهای تزیینی اصفهان شرح می دهد: باستان شناسانی که با تدفین و اسکلت انسانی در محدودۀ محل کاوش خود سروکار دارند، معمولاً با دعوت از متخصصان، اندازه گیری های بالینی را برای آنالیز جمجمه، کیفیت دندان ها، انواع استخوان و... در محل انجام می دهند و اگر هم به مطالعات ایزوتوپی و ژنتیکی احتیاج باشد، نمونۀ کوچکی از اسکلت جدا نموده و به آزمایشگاه می فرستند اما مابقی اندام به این دلیل که نگهداری اسکلت بیرون از خاک بسیار سخت بوده و طبعا هزینۀ نگهداری بالایی دارد، بهتر است در جای خود باقی بماند، چون در غیر این صورت به مرور زمان آسیب می بیند و از بین می رود.

او تصریح می نماید: تنها در موارد استثنایی مانند جمجمه های تغییر شکل یافته ای که ازچگاسفلی یافته شد و یا جمجمه ای از شهر سوخته که آثار جراحی روی آن دیده شده و یا ردیف دندان های انسانی که شاید قدیمی ترین نمونۀ ایمپلنت باشد و در کاوش های تپه سیلک کاشان به دست آمده است را می توان با رعایت اصول حفاظتی در موزه ها نمایش داد.

رئیس پیشین پژوهشکدۀ باستان شناسی کشور، با اشاره به کار سخت باستان شناسان در محدوده های تاریخی ای مثل تپه اشرف که بخشی از آن زیر خیابان قرار گرفته است، می گوید: در طول زمان مردم عادت نموده اند که از خیابان مشتاق عبور و مرور نمایند و تغییر این عادت توسط باستان شناسان کار سختی است. در چنین شرایطی دستگاه های مختلف باید با هم رایزنی نمایند و مسیرهای جایگزین را در نظر بگیرند تا کاوش ها ادامه یابد و بعد از اتمام کاوش ها، در صورتی که اثر منحصر به فرد غیر منقولی در محل به دست نیامد، جاده به حالت اولیه برگردد، اما ظاهرا به خاطر ناهماهنگی هایی که بین مدیریت ها و نهادها و سازمان های ما دیده می گردد، این کار بسیار زمان می برد.

مقدم تأکید می نماید: خیلی ها از جمله بعضی باستان شناسان، حتی بر این باور بودند که اصفهان فاقد آثار باستانی از دوره اشکانی و ماقبل آن است اما کشفیات اخیر تپه اشرف این تصور را تغییر داد و ازاین جهت باید ارزش و اهمیت بسیاری برای کاوش های تپه اشرف و زحماتی که هیئت کاوش با وجود سختی های فراوان متحمل شده اند قائل شد.

شرکت دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور لحظه آخری، تور ارزان، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه