پیشنهاد به وزارت ارشاد در دوران کرونا - جعبه مهر

مجید بدرکوهی - مدیر انتشارات ماهریس و پخش کتاب فرهنگ - در گفت وگو با خبرنگاران، درباره شرایط نشر و توزیع کتاب در روزهای کرونایی، اظهار کرد: درباره آسیب های کرونا در بخش های مختلف بسیار صحبت شده، اما فقط ناشران آسیب ندیده اند، بلکه کتاب فروشی ها و توزیع کننده ها هم از این ماجرا ضررهای بسکمک کرده اند. ما معمولاً ناشران و کتاب فروشان را می بینیم، اما کسی درباره ضرر توزیع کننده ها حرفی نمی زند و نمی گوید آن را چگونه باید جبران کرد. زمانی که کتاب فروشی ها تعطیل اند، توزیع کننده ها هم عملا تعطیل خواهند بود. از طرفی، ناشران هم تعطیل بوده و توزیع کننده عملاً دسترسی ای به آن ها ندارد تا حداقل کتاب را به نوع دیگری تهیه کند و به فروش برساند. ما در تمام حلقه های نشر ضرر بسکمک کرده ایم.

او درباره احتمال برگزار نشدن نمایشگاه کتاب و آسیب های احتمالی آن نیز گفت: برای این که مسئله ای را حل کنیم، ابتدا باید شرایط را بسنجیم. در حال حاضر، وزارت ارشاد شرایط برگزاری نمایشگاه کتاب را ندارد، چرا که نمایشگاه با توجه به حضور جمعیت زیاد در محیطی بدون داشتن تهویه مناسب، قطعاً جای بسیار خطرناکی است. گمان نمی کنم حتی در آبان و آذر هم بتوانیم نمایشگاه را برگزار کنیم؛ در واقع این امکان زمانی میسّر خواهد شد که واکسن کرونا آماده شود و مردم مصون باشند؛ اما این به آن معنا نیست که نمی توانیم هیچ کاری دیگری انجام دهیم. برای مثال، نمایشگاه کتاب بودجه خوبی دارد و وزارت ارشاد هرساله هزینه زیادی را برای برگزاری آن اختصاص می دهد، بنابراین امسال که این رویداد برگزار نخواهد شد، بهترین توصیه ای که ما پیشنهاد داریم این است که وزارت ارشاد این رقم بودجه را صرف خرید کتاب از ناشران و طرح های تخفیفی کتاب فروشان را تقویت کند.

بدرکوهی با اشاره به تسویه بدهی های وزارت ارشاد در اواخر اسفند سال گذشته، اظهار کرد: زمانی که وزارت ارشاد از ناشران کتاب می خرد، تسویه برای هشت تا نه ماه بعد انجام می شود، گاهی حتی این زمان تا 10 ماه هم طول می کشد، اما امسال و در این شرایط کرونایی، وزارت ارشاد می تواند براساس بودجه تخصیص داده شده برای برگزاری نمایشگاه، از ناشران کتاب بخرد و تسویه ها را به صورت نقدی انجام دهد. علاوه بر این، تعداد کتاب هایی که طی سال های گذشته وزارت ارشاد از هر ناشر خریداری می کرد، تعداد کمی بود (مثلاً 100 نسخه)، اما امسال وزارت ارشاد می تواند تعداد نسخه های خریداری شده را افزایش دهد (مثلاً 200 نسخه)؛ چرا که کلیه ناشران حجم زیادی کتاب برای عرضه در نمایشگاه آماده کرده بودند؛ مثلاً انتشارات ماهریس حداقل 30 عنوان کتاب برای این منظور آماده سازی کرده بود که به خاطر بروز این شرایط کرونایی، بسکمک از عناوین را چاپ نکرده و متأسفانه بسکمک از عناوین چاپ شده در انبار متوقف شده و پیروز به توزیع نشده ایم. ما انتظار نداریم وزارت ارشاد در این اوضاع سخت کارهای عجیب و غریبی انجام داد، اما بدون شک می تواند کمک های مهمی ارائه دهد تا بخشی از ضررهای ناشران و توزیع کننده ها جبران شود.

این ناشر گفت: وزارت ارشاد در سال گذشته با تسویه بدهی ناشران کار بزرگی کرد که جای بسی تشکر دارد؛ اگرچه این کار تأثیر کمی بر اوضاع مجموعه نشر داشت، اما به هر حال آن چه از دستش برمی آمد، انجام داد. بسکمک از ناشران از این ماجرا شادمان بودند، چرا که حداقل بخشی از مسائل متعددشان در شب عید هموار شد. امیدوارم این رویه ادامه داشته باشد، به رغم این که تمام این جبران ها نقش مُسکن موقت دارد، اما برای بدنه نشر که فشار زیادی تحمل می کند، واجب و ضروری است.

او همچنین درباره فروش اینترنتی کتاب در این روزها گفت: بخشی از ناشران و سایت های فروش که از قبل ساختارهای دیجیتال داشتند، از این موضوع استفاده کرده و توانستند فروش خوبی داشته باشند؛ اما متأسفانه بخش دیگری از ناشران از جمله نشر ما نتوانست از این فرصت استفاده کند؛ اگرچه کلیه ساختارها را در اختیار داشت؛ در برهه ای از زمان که بعضی از ناشران با فروش اینترنتی کتاب آن هم با تخفیف های زیاد، اسباب حذف و ضررهای مالی کتاب فروشی ها را فراهم کردند، ما صلاح دانستیم به حمایت از این صنف برخاسته و مانع فروش اینترنتی کتاب های مان شویم.

این ناشر ادامه داد: مشکل بزرگی که در زمینه فروش اینترنتی وجود دارد، این است که هنوز دانش دیجیتال شدن نشر وجود ندارد و بسکمک از مسائل سنتی است. متأسفانه گذر از سیستم سنتی به سیستم دیجیتال سخت است، چرا که بخشی از کتاب فروشی ها زیرساخت های دیجیتال را ندارند و بخشی هم نمی خواهند داشته باشند. برای مثال، ما در تهران کتاب فروشی کوچکی سراغ داریم که کتاب فروشی بسیار خوبی است و عناوین متعددی دارد، به طوری که تعداد کتاب های موجود در این مغازه حتی بیشتر از یک فروشگاه بزرگ است، اما سیستم کاری آن سنتی است و قادر به فعالیت دیجیتال نیست، چرا که مثلاً موجودی تمام کالاهایش را ندارد، یا نمی تواند سرچ کند، و یا نمی تواند کتاب هایش را معرفی و بارگذاری کند، بنابراین در بخش دیجیتال بسیار ضعیف عمل می کند.

او اضافه کرد: بعضی از همکاران ما سیستم سنتی را دوست دارند و می خواهند همچنان به آن شیوه عمل کنند. تا زمانی هم که بستر دیجیتالی شدن به صورت کامل فراهم نشود، ما نمی توانیم کاری انجام دهیم، چرا که بعضی از افراد معمولاً تا زمانی که مجبور به انجام کاری نشوند، ترجیح می دهند با همان سیستم سنتی و قدیمی، آن کار را به انجام برسانند. برای مثال، در گذشته تا زمانی که بانک ها قبوض خدماتی را پذیرفته و پرداخت می کردند، مردم بدون شک به بانک مراجعه می کردند، اما از زمانی که بانک ها از انجام این کار ممانعت کردند، مردم نیز به طور اتوماتیک به فرایند جدید عادت کرده و با سیستم ها و اپلیکیشن های اینترنتی جدید این مشکل را رفع می کنند. گمان می کنم در مورد نشر و فروش اینترنتی هم باید این ساختار راه اندازی شود.

این ناشر و موزع کتاب در پایان گفت: امیدوارم این تجربه باعث شود تا تمامی ناشران و کتاب فروشان به دیجیتال شدن سیستم رو آورده و آن را الزام آور بدانند تا اگر خدایی ناکرده در آینده هم چنین مسائلی رخ داد، از آن فرصت استفاده کنند، چرا که عاقلانه نیست زمانی که مسئله ای به وجود می آید، به دنبال راه حل باشیم اما با رفع آن مشکل، دوباره راه حل نوین را فراموش کرده و به سیستم سنتی برگردیم.

دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه