تعلق خاطر لازمه خدمت در شهرری
به گزارش جعبه مهر، مهین قاسمخانی-خبرنگار: امروز شورایاری بزرگ ترین انجمن محلی در ایران محسوب می گردد که دارای پشتوانه قانونی است؛ انجمنی مردم نهاد که فعالیت های آن در 4 دوره گذشته زیر ذره بین مردم و مسئولان شهری بوده و امروز در آستانه برگزاری پنجمین دوره انتخابات، بعضی این فعالیت ها را مثبت ارزیابی و بعضی هم بر آن اشکالاتی وارد می نمایند.

در این بین فارغ از همه نگاه های مثبت یا انتقادی، باید به این نکته توجه داشت که شهری پایدار و دارای مدیریت بهینه خواهد بود که شهروند داشته باشد، نه شهرنشین و برای رسیدن به رفاه عمومی راهی جز جلب مشارکت مردم و هویت بخشی به شهر و تشکیل انجمن های محلی که شورایاری نمونه شاخص آن است وجود ندارد. در آستانه برگزاری پنجمین دوره انتخابات شورایاری ها سراغ فرهاد افشار شهردار منطقه20 رفتیم تا به چند پرسش ما پاسخ دهد.
ابتدا بفرمایید که چه نیازی به تشکیل نهاد شورایاری وجود دارد؟
برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا گریزی بزنیم به پیشینه بحث مدیریت شهری و مدیریت کلان کشوری که در گذشته از بالا به پایین انجام می شد. این سامانه حاکمیتی یک فضای بسته و رسمی داشت که اقتدار در آن بسیار زیاد بود، به طوری که بدون دخالت هیچ تشکیلات دیگری برنامه ریزی و اداره شهر انجام می شد. در نهایت با توجه به گستردگی شهرها از یک سو و ناکارآمدی این شیوه مدیریتی از سوی دیگر بحثی مطرح شد با عنوانحکمروایی خوب شهری. در این نوع از حکمروایی علاوه بر سازمان های حاکمیتی سازمان های مردم نهاد هم در برنامه ریزی و اداره شهرها نقش دارند و در نهایت با تعامل بین نهادها بودکه بحث حکمروایی که تنها راهکار چالش های امروزی در کلانشهرهاست، شکل گرفت. این اتفاق حدود 3 دهه قبل در کشورهای توسعه یافته تجربه شده بود، اما در شهرداری تهران طی چند سال اخیر این رویکرد رسمیت پیدا کرد و این تشکل مردم نهاد در کنار مجموعه دولتی به خدمت گرفته شد. در ابتدا به دلیل نوپا بودن و شناخت ناکافی شهروندان از این نهاد آن گونه که باید نتوانستیم از این مجموعه بهره ببریم و همراهی آنها با مدیریت شهری بیشتر نمادین بود.
با این توصیف، برای اثربخشی بیشتر این انجمن های مردم نهاد چه راهکار یا پیشنهادی دارید؟
اگرقرار است برای دستیابی به حکمروایی خوب شهری شورایاری ها را به عنوان یک نهاد مردمی تعریف و وارد عمل کنیم ابتدا باید مؤلفه های تأثیرگذار در حکمروایی خوب شهری را بشناسیم و بعد ببینیم که حالا در چنین فضایی، شورایاری ها کجا قرار دارند و ما برای بهره گیری از توانمندی های آنها چه باید بکنیم. این مؤلفه ها عبارتند از شفافیت، کارآمدی، پاسخگویی، اجماع و مشارکت. اگر قرار است از حکومتداری به حکمروایی تغییر رویکرد بدهیم باید این مؤلفه ها در مدیریت شهری ما بروز کند. شورایاران به دلیل ویژگی مطالبه گری شان در تحقق مؤلفه های اجماع و مشارکت (که در نهایت این 2مؤلفه به تحقق مؤلفه پاسخگویی هم منتج خواهد شد) می توانند نقش آفرین باشند.
آیا شورایاران در دوره های قبلی توانستند همین نقش را ایفا نمایند؟
متأسفانه در دوره های قبل حضور این افراد در کنار مدیریت شهری بیشتر جنبه سیاسی پیدا کرد و مسائل اجتماعی که انتظار می رفت این افراد بتوانند در کنار مدیریت شهری برای حل آنها ورود نمایند، محقق نشد. حضور شورایاران در مسائل کلان بیشتر نمادین بود و شاید همین نوع نگاه هم بود که باعث شد تا آنها نتوانند تأثیرگذاری لازم را داشته باشند. به عنوان مثال، بعضی برنامه ها و فضاهای شهری که برای مردم صورت گرفته، مورد قبول و استقبال آنها قرار نگرفت.
به نظرتان در دوره جدید، شورایاران می توانند به مسئولیت های ذاتی خود عمل نمایند؟
امروز به دنبال آن هستیم که مؤلفه های مدیریت خوب شهری را در تهران به منصه بروز و ظهور برسانیم. در این صورت بی شک این تشکل مردمی می تواند اثربخشی زیادی داشته باشد. قطعاً مشارکت افراد به ویژه شورایاران می تواند در شناخت آسیب های اجتماعی و حل معضلات اجتماعی نقش مهمی داشته باشد. شفافیت، پاسخگویی و کارآمدی سامانه اداری هم به دلیل مطالبه گری این تشکل مردم نهاد محقق شده و در نتیجه اثربخشی برنامه های مدیریت شهری بیشتر خواهد شد.
در صحبت هایتان اشاره کردید که بیشترین اثربخشی شورایاران باید در حوزه اجتماعی باشد، اما به نظر می رسد این افراد در دوره های گذشته، بیشتر درصدد پیگیری پروژه های توسعه ای بودند تا معضلات اجتماعی.
دلیل این امر مسیری بود که برای آنها تعریف شد و شورایاران بیشتر دنبال افزایش سرانه های کالبدی شهر بودند و از طرفی هم محدودیت منابع در 4سال گذشته از یکسو و نبود تعریف درست از مأموریت های این تشکل از سوی دیگر سبب شد تا کارکردی را که در زمینه مسائل اجتماعی از آن انتظار می رفت، نداشته باشد و همین مسئله سبب بی انگیزه شدن شورایاران شد. خوشبختانه امروز ساختارهای لازم برای فعالیت شورایاران آماده شده و فکر می کنم در دوره جدید راحت تر به وظایف ذاتی شان عمل خواهند کرد.
یکی از انتقادها این است که شورایاران اختیاراتی ندارند. نظر شما چیست؟
از ابتدا قرار نبوده که شورایاران در برنامه ریزی ها و مباحث کلان مدیریت شهری مداخله ای داشته باشند، چراکه ممکن است بعضی از این افراد تخصص و توان کلان نگری لازم را نداشته باشند. بیشترین کارکرد شورایاران در مسائل اجتماعی است و مهم تر از آن مطالبه گری در بحث هزینه کرد درست اعتبارات شهری است و در این زمینه هیچ محدودیت و مانعی نیست.
عملکرد شورایاران منطقه20 را در مقایسه با سایر مناطق چگونه ارزیابی می کنید؟
به دلیل صندلی مذهبی و فرهنگی شهرری، تعهد بالایی برای حضور در عرصه های اجتماعی این منطقه ضروری است. شورایاران منطقه20 به واسطه تعلق و تعهدی که داشتند جزو سلامت ترین مجموعه های شورایاری بودند که توانستند خدمت صادقانه داشته باشند. اما رویکرد و تصور ذهنی که طی سال های گذشته در این افراد تسری داده شده بود، سبب شد تا بعضی از شورایاران تصور نمایند که مدیریت شهری قصد همراهی و همکاری با آنها را ندارد، اما امروز با تعریف جدیدی که از مأموریت آنها ارائه شده، بی شک با توجه به تعهدی که اهالی ری دارند و مسئولیت پذیری نخبگان شهری و حضور آنها در مجموعه شورایاری ها می توان انتظار داشت در آینده بیشترین بهره برداری از این فضای تعاملی در ری اتفاق بیفتد.
الان چقدر آماده برگزاری این انتخابات هستید؟
تمام مقدمات فراهم شده است. برای تبلیغ زمان لازم را نداشتیم، اما از نظر اجرایی و تدارک ساز و کارهای برگزاری، همه مناطق از جمله منطقه20 آماده برگزاری انتخابات هستند.
مشارکت افراد به ویژه شورایاران می تواند در شناخت آسیب های اجتماعی و حل معضلات اجتماعی نقش مهمی داشته باشد. شفافیت، پاسخگویی و کارآمدی سامانه اداری هم به دلیل مطالبه گری این تشکل مردم نهاد محقق شده و در نتیجه اثربخشی برنامه های مدیریت شهری بیشتر خواهد شد
منبع: همشهری آنلاینnamasho.com: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.