جف بزوس ناسا را وادار به انتخاب شرکت دوم برای ساخت فرودگر ماه کرد - جعبه مهر

در آوریل سال جاری ناسا اعلام نمود که اسپیس ایکس (SpaceX) تنها برنده قرارداد ساخت فرودگر ماه در برنامه آرتمیس (Artemis) است که قرار است تا سال 2024 با بازگرداندن انسان به ماه، امکان حضور پایدار در این قمر را فراهم کند. این موضوع غافلگیرکننده بود، زیرا بسیاری انتظار داشتند از میان سه شرکت حاضر در مناقصه ناسا، دو شرکت برگزیده شوند.

پس از کش و قوس های فراوان، اکنون کمیته تخصیص اعتبارات ناسا را موظف نموده است تا دومین شرکت را هم برای توسعه فرودگر ماه انتخاب کند. هرچند برای این کار بودجه ناسا تنها اندکی افزایش یافته است.

تصمیم اولیه ناسا مبنی بر اعطای قرارداد توسعه سطح نشین ماه یا سامانه فرود انسانی (HLS)، به اسپیس ایکس با اعتراض شدید دو شرکت دیگر حاضر در قرارداد یعنی بلو اوریجین (Blue Origin) و داینتیکس (ِDynetics) روبرو شد و اعتراض رسمی خود را نسبت به این تصمیم ثبت کردند تا آژانس مجبور به بازنگری در تصمیم و انتخاب شرکت دوم گردد.

حتی جف بزوس (Jeff Bezos) بنیان گذار بلو اوریجین، نامه ای سرگشاده به بیل نلسون (Bill Nelson) مدیر ناسا نوشت و درخواست کرد تا 2 میلیارد دلار از هزینه ها را برای انتخاب دومین شرکت، تأمین کند. این فرایند اما نتیجه بخش نبود و در ادامه شرکت بلو اوریجین از ناسا به دولت فدرال شکایت کرد که باعث شد توسعه HLS موقتا متوقف گردد.

به نظر می رسد که بلو اوریجین پایان ممکن است به خواسته خود برسد زیرا روز سه شنبه 18 اکتبر (26 مهر) کمیته تخصیص اعتبارات سنا که بزرگ ترین کمیته سنا است و بر همه قوانین هزینه های صلاحدیدی نظارت دارد، پیش نویس گزارش 9 تخصیص بودجه را برای سال اقتصادی 2022 منتشر نموده است که شامل بودجه ناسا هم می گردد.

این کمیته اعلام می نماید که برنامه HLS ناسا، برخلاف گفته های قبلی این آژانس، با کمبود بودجه روبرو نیست. این گزارش بعلاوه برای سال اقتصادی آینده 24.83 میلیارد دلار به ناسا اختصاص داده که کمی بیشتر از 24.8 میلیارد دلار درخواست ناسا است و شامل 100 میلیون دلار بودجه برای پروژه HLS می گردد. در این گزارش آمده است: گفته های ناسا درباره سرزنش کنگره و این کمیته به علت کمبود منابع لازم برای پشتیبانی از دو تیم توسعه HLS بی پایه است.

این کمیته بعلاوه با اشاره به ایستگاه فضایی گیت وی ماه تأکید کرد: داشتن حداقل دو تیم برای خدمات رسانی با استفاده از گیت وی (Gateway) باید هدف نهایی برنامه توسعه فعلی باشد.

با وجود بحث افزایش اندک بودجه برای HLS این کمیته در گزارش نوشت: با استفاده از این بودجه انتظار می رود که ناسا از وجود برنامه پشتیبان و رقابتی، از جمله پشتیبانی قوی برای تحقیق، توسعه، آزمایش و ارزیابی حداقل دو تیم در این جهت اطمینان یابد.

این گزارش به ناسا دستور می دهد تا برنامه ای را به کنگره ارائه دهد و نشان دهد که چگونه در کنار تیم نخست، یک تیم دوم را هم برای HLS انتخاب خواهد نمود و در برنامه آرتمیس از آن ها پشتیبانی می نماید. برنامه ناسا که باید ظرف مدت 30 رو از زمان تصویب لایحه به کنگره ارائه گردد، بعلاوه دربردارنده پیش بینی بودجه برای چند سال آینده تا سال 2026 خواهد بود.

در حالی که اکنون ناسا باید چگونگی توزیع این افزایش اندک بودجه را برای دو تیم مدیریت کند، پیش از این نلسون مدیر آژانس نسبت به توانایی ناسا در تأمین بودجه کافی از کنگره برای حمایت از قرارداد دوم فرودگر ماه، ابراز اطمینان نموده بود. او بعلاوه با وجود چالش های بودجه ای و مسائل ایجاد شده در پی همه گیری کرونا، به طور کلی نسبت به آینده آژانس خوشبین است.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از فعالیت فضانوردان در ماه طی برنامه آرتمیس

Credit: NASA

منبع: Space