سیزده دلیل برای اینکه خودکشی کنیم - جعبه مهر

از وبسایت ویکی پدیا دیدن نمایید.

در مطلب حاضر و در ادامه فرایند معرفی کتاب سایت خبرنگاران رمان سیزده دلیل برای اینکه... را آنالیز نموده ایم. سیزده دلیل برای اینکه با نام اصلی Thirteen Reasons Why نوشته جی اشر با موضوع داستان های امریکایی قرن 21 برای اولین بار در سال 2007 منتشر شد. این کتاب رکورد فروش 8 میلیون نسخه و ترجمه به 40 زبان جهان را در کارنامه خود دارد. رمان 13 دلیل برای اینکه... در بازار کتاب ایران با ترجمه فرمهر امیردوست به همت نشر میلکان منتشر شده و با قیمت بیست هزار تومان به چاپ چهارم رسیده است. براساس این رمان، سریالی با همین نام توسط کمپانی نت فلیکس ساخته و فصل اولش در 13 قسمت پخش شده است. با خواندن مطلبی که پیش رو دارید، با این رمان و نویسنده آن بیشتر آشنا خواهید شد.

خلاصه رمان

داستان درباره دختری دبیرستانی به نام هانا بیکر است که در سال دوم دبیرستان لیبرتی درس می خواند. هانا تنها فرزند پدر و مادر است که کفش فروشی دارند و به تازگی به آن شهر نقل مکان نموده اند. او در ابتدا ساده و مهربان است و همه را دوست دارد اما به مرور زمان با اتفاقاتی که برایش رخ می دهد، تغییر پیدا می نماید و به 13 دلیل (در اصل 12 دلیل) تصمیم به خودکشی می گیرد. دلایلی که هر کدام یک انسان هستند. هانا با قرص خودکشی می نماید و قبل از مرگش همه این دلایل و البته سرگذشت و وقایع زندگی اش را بر روی نوار های کاست ضبط می نماید و برای اولینِ آن 13 نفر ارسال می نماید. نفر چهاردهمی نیز وجود دارد که یک نسخه کپی از همه این نوارها را در دست دارد تا هیچ کدام از افراد نتوانند از قانون تخطی نمایند. قانون این است که گیرنده، همه نوارهای کاست را گوش بدهد و سپس برای نفر بعدی ارسال کند. این افراد یکی یکی از راز بقیه مطلع می شوند و این مطلع شدن، باعث می گردد روی زشت مخفی از دیگران آشکار گردد و تنفر در وجودشان شکل بگیرد.

راوی داستان کلی جنسن یکی از سیزده دریافت نماینده نوار ها است و البته با بقیه افراد یک تفاوت عمده دارد: او دلیل خودکشی هانا نیست و فقط به این دلیل نوارها به دستش رسیده که هانا دوست داشته جنسن از دلیل خودکشی اش مطلع گردد. هانا و کلی همکلاسی و مدتی در سینما همکار بوده اند و عشقی بین آن دو شکل گرفته که درونگرا بودن کلی جنسن و زخم های عاطفی هانا بیکر مانع از بروز و شکوفایی آن شده است.

در ابتدای رمان کلی جنسن پس از بازگشت از مدرسه با بسته ای عجیب روبرو می گردد. در این بسته که بدون نام فرستنده است، هفت نوار کاست نهاده شده است. هر طرف یک نوار متعلق به یک نفر است. اولین نفر جاستین فولی اولین دوست پسر هانا است، در ادامه افرادی همچون الکس استندال، جسیکا دیویس، تایلر داون، زک دمپسی، رایان شیور، کورتنی کریمسن، کوین پورتر، شری هالند و در نهایت برایس والکر قرار دارند که سهم برخی از آنها در خودکشی هانا بیشتر است؛ همانند والکر که با تجاوز به هانا ضربه نهایی را به روح او وارد می سازد و او را در تصمیم به خودکشی مصمم می سازد. کلی به یاری نقشه علامت گذاری شده که هانا قبل از مرگش به صورت ناشناس توی کمد او و دوازده نفر دیگر انداخته، همه محله های شهر را به دنبال اتفاقاتی که برای هانا افتاده، در حالی که به صدای او گوش می دهد، سر می زند و خواننده را نیز به دنبال خود می کشاند.

درباره نویسنده کتاب

جی اشر (Jay Asher) رمان نویس اهل ایالات متحده امریکاست. او در 30 سپتامبر 1975 در آرکادیا کالیفرنیا به جهان آمده است. اشر در 7 سپتامبر 2002 با جوآن ماری ازدواج نموده و در 11 دسامبر 2010 فرزندشان Isaiah Nathan متولد شده است.

آغاز فعالیت حرفه ای او به عنوان نویسنده را سال 2007 با چاپ اولین رمانش می دانند. جالب است که او پیش از آنکه آغاز به نویسندگی کند، مشاغل مختلفی مثل فروشنده در یک فروشگاه کفش، کار در کتابفروشی و... را تجربه نموده است و به گفته خودش تجربیاتش در این خدمات به او یاری نموده است که در نویسندگی این مشاغل را بهتر توصیف کند.

او تا به امروز سه کتاب منتشر نموده است که اولین، مهم ترین و معروف ترینشان همین کتاب 13 دلیل برای اینکه... Thirteen Reasons Why است. The Future of Us (منتشر شده در 2011) و What Light (منتشر شده در 2016) دو کتاب دیگر او هستند. داستان هر سه کتاب تقریباً پیرامون جهانی نوجوانان دبیرستانی جریان دارد و به مسائل و مسائل آن ها می پردازد.

یکی از حاشیه های زندگی ارشر اتهام به کودک آزاری و تعرض جنسی است که البته خودش آن را رد نموده است. او عضو انجمن نویسندگان و تصویرگران کتاب کودک (SCBWI) بود، اما در آوریل 2017 این همکاری قطع شد. این انجمن طی بیانیه ای گفت: عضویت اشر از طرف انجمن لغو شده است؛ این در حالی بود که این نویسنده به وسیله سخنگوی خود این بیانیه را تکذیب و گفت او به خواست خود انجمن را ترک نموده است. تامارا تیلور به نمایندگی از او گفت: اظهارنظر SCBWI اصلا صحت ندارد و هیچ اتهام و تحقیقی در زمینه تعرض جنسی در کار نبوده است. آقای آشر از آوریل 2017 به خواست خود دیگر در جلسات انجمن شرکت نمی نماید و دلیل آن هم احساسات جریحه دارشده جمعی از نویسندگان بود که به خواست خود با او ارتباط داشتند، اما این روابط به خوبی خاتمه نپذیرفت.

پیش از خواندن کتاب چه باید بدانیم؟

جی اشر گفته رمان سیزده دلیل برای اینکه را با الهام دریافت از اتفاقاتی که برای یکی از نزدیکانش افتاده بود نوشته و البته از بسیاری از حوادث و تجربه هایی که در دوران دبیرستان پشت سر گذاشته نیز استفاده نموده است. اشر قبل از نوشتن این رمان با دختران دبیرستانی زیادی مصاحبه نموده و از آنان خواسته که مسائل خودشان را برای او بازگو نمایند.

جی اشر در مصاحبه با انترتینمنت ویکلی مطرح نمود:هنگامی که می خواستم آغاز به نوشن داستان کنم، مهمترین چالش و سؤالی که پیش رویم قرار داشت این بود که بالاخره راوی واقعی داستان کیست؟ درست است که کل کتاب درباره زندگی هانا است اما باید به این نکته توجه کرد که او مرده است و در واقع این کلی است داستان را پیش می برد. من تصمیم گرفتم یک روایت دوگانه خلق کنم. داستانی که کلی و هانا هر دو راوی آن باشند. در واقع شخصیت کلی جنسن حکم چشم و گوش خواننده را دارد. کلی کسی است که خواننده به یاری وارد داستان می گردد. در واقع کلی پل ارتباطی خواننده با جهانی کتاب و شخصیت هانا بود...

این رمان در فهرست کتاب های پرفروش نیویورک تایمز در ژوئیه 2011 نهاده شد. با این حال شایعه شده است که تعدادی از دانش آموزان پس از خواندن این کتاب خودکشی نموده اند! پس اگر در اطراف خود کسی را می شناسید که قصد خودکشی یا افکار خودکشی دارد، این کتاب را به او معرفی نکنید. خودتان هم اگر روحیات فوق العاده حساس دارید، از خیر خواندنش بگذرید یا اینکه رمان را با جمعی از دوستانتان و به صورت گروهی بخوانید.

البته یک خبر راضی نماینده هم برای مخاطبانی داریم که دنبال داستان های با خاتمه شاد هستند؛ اینکه در انتهای کتاب یک بخش اضافه شده است، تحت عنوان: خاتمهِ اولیه منتشرنشده خاتمهی که در آن هانا بیکر از خودکشی جان سالم به در می برد. در ابتدای نگارش نویسنده مایل بوده که هانا نجات پیدا کند ولی ویراستار به او توصیه نموده است که خاتمه داستان را تغییر دهد. در ترجمه فارسی هر دو خاتمه را خواهید خواند.

خوب است بدانید ترجمه فرمهر امیردوست که در دست مخاطبان فارسی زبان نهاده شده، محاوره ای و گفتاری است و شاید دلیل این امر، کوشش مترجم برای نزدیک شدن به زبان نویسنده باشد. همچنین کتاب تعدادی اشکال تایپی دارد و قسمت هایی از آن دستخوش سانسور شده است.

با به خاتمه رساندن این کتاب چه خواهیم یافت؟

شما در مواجهه با کتاب سیزده دلیل برای... و بعد از خواندن رمان ممکن است جزو یکی از دو دسته زیر باشید:

دسته اول آنهایی هستند که خاتمه اولیه منتشر نشده و زنده ماندن هانا را دوست دارند، به زندگی امیدوارند و تصور اینکه یکی در نزدیکی شان خودکشی کند، برایشان سخت است. شاید با خواندن این رمان نگران اطرافیانتان شده باشید.

دسته دوم آنهایی هستند که با به خاتمه رساندن کتاب، از خودکشی پیروزیت آمیز هانا لذتی عمیق در وجود خود احساس می نمایند؛ میل به خودکشی در آنها وجود دارد و یا حتی فراتر از آن تصمیم به خودکشی گرفته اند.

اگر جزو دسته اول هستید بعد از خواندن کتاب اندکی بیشتر مراقب اطرافیانتان باشید. وقتی یک نفر جلوی شما از خودکشی حرف زد، مذهب او را توی صورتش نکوبید، او را از خدا نترسانید، به یادش نیاورید که خانواده ای دارد و احیاناً دوستشان دارد؛ چون خودش همه این ها را بهتر از شما می داند. عشق و حس ارزشمندی مهم ترین هدیه ای است که می توانید به او بدهید.

و اگر جزو دسته دوم هستید، دست نگه دارید. برای خودکشی همواره وقت هست. به این فکر کنید که با خودکشی ممکن است فرصت شناختن کسانی را از دست بدهید که شما را همان قدر دوست داشته باشند که کلی جنسن، هانا بیکر را دوست داشت. حتی اگر از دوست داشتنی بودن خودتان عمیقاً ناامید هستید، شاید کسانی را بیابید که به شما و یاریتان احتیاج داشته باشند.

توصیه دوم برای دسته دوم اینکه هرگز برای مطمئن شدن از عشق و علاقه اطرافیانتان اقدام به خودکشی نکنید؛ هیچ تضمینی وجود ندارد که خودکشی شما مثل خاتمه منتشر نشده سیزده دلیل برای اینکه... ناپیروز باشد. در نهایت یادمان باشد خودکشی هیچ مسئله ای را حل نمی نماید.

و اگر جزو هیچ کدام از این دو دسته نیستید یادتان باشد هرکسی ممکن است به سیزده دلیل یا 1001 دلیل تصمیم به خودکشی بگیرد. با به خاتمه رساندن کتاب خودتان را جدای از این فضا و موقعیت نپندارید تا تصورش هم مشکل باشد که یک نفر به خاطر رفتار شما دست به خودکشی بزند. واقعیت این است: اینکه شما یکی از دلایل خودکشی یک نفر باشید، اصلاً چیز عجیب و غریبی نیست. حرف های ما و رفتار ما برای اطرافیانمان مهم هستند و هر حرف یا عمل خودخواهانه ممکن است فردی را یک قدم به منجلاب نزدیک تر کند.

قسمت های منتخب از کتاب

نمی دونین تو زندگی من چی گذشته، تو خونه، حتی تو مدرسه. آدم هیچوقت نمی فهمه تو زندگی دیگران چی می گذره. فقط زندگی خودش رو می دونه و وقتی با زندگی دیگران بازی می کنین، فقط یه قسمت کوچیکش که نیست. متأسفانه، آدم نمی تونه دست به انتخاب بزنه و دقیقاً یه نقطه رو نشونه بگیره. وقتی با زندگی آدما بازی میکنین، با کلش بازی کردین...

*****

اون جا، تو دفتر، وقتی فهمیدم هیچ کی نمی دونه زندگی من چه شکلیه، فهمیدم افکارم نسبت به جهان کاملاً اشتباهه.

مثل راننده ای که تو جاده پر دست انداز رانندگی می کنه و کنترل فرمون رو از دست می ده و شما رو از جاده بیرون می ندازه. چرخ ها خاک بلند می کنن، ولی بعد پیروز می شین ماشین رو به جاده برگردونین؛ ولی هر قدر هم که دو دستی فرمون رو بگیرین، هر قدر هم که مستقیم برونین، باز هم یه چیزی راه تون رو کج می کنه و به گوشه می کشه. دیگه کنترل هیچی دست تون نیست. و یه وقتی می رسه که کوشش کردن هم فایده ای نداره ـ خسته نماینده س ـ و به این فکر می کنین که همه چی رو رها کنین و بذارین تراژدی ـ یا هر چیزی که شما بگین ـ اتفاق بیفته...

*****

اگه آهنگی بشنوین که د ل تون رو به درد بیاره، به خاطرش گریه کنین و بعد یه دفعه دیگه گریه تون نگیره، دیگه به اون آهنگ گوش نمی دین.

ولی نمی شه آدم از خودش فرار کنه. نمی شه تصمیم بگیری دیگه خودت رو نبینی. نمی شه...

اگر تجربه خواندن این کتاب را دارید، برایمان بنویسید احساس تان پس از خاتمه رمان چه بود؟ بطور کلی نظر شما درباره رمانی برای گروه سنی نوجوانان با موضوع خودکشی چیست؟ دیدگاه خود را درباره این کتاب و محتوای آن به وسیله ارسال نظر با ما و مخاطبان خبرنگاران درمیان بگذارید.