پروژه های نیمه تمام را به بخش خصوصی بدهیم - جعبه مهر

مثلاً پروژه ای مانند آزادراه شرق به غرب که قسمت تبریز به بازرگان آن همچنان به جای مانده است را یک پروژه می دانیم و پروژه راه آهن اصفهان - اهواز یا آزادراه اصفهان به بندر امام را یک پروژه در نظر می گیریم. بعلاوه یک پل روستایی با یک مدرسه 5 کلاسه را هم یک پروژه در نظر می گیریم. در حالی که همه این پروژه ها قابلیت اجرا ندارند یا دارای توجیه اقتصادی نیستند که بخواهیم آنها را ادامه دهیم.

بنابراین آنچه باقی می ماند بایستی ابتدا این پروژه ها تسویه بشوند یعنی اینکه معین گردد تکمیل کدام پروژه ها لازم است. به نام مثال به علت عدم تکمیل سد بختیاری در بالادست که چیزی حدود چندین میلیارد دلار در دوره سازندگی در آن سرمایه گذاری شد خسارت های سنگینی به استان خوزستان وارد شده است. این پروژه یک پروژه کلیدی و حیاتی است و هزینه سنگین آن بالغ بر 4 میلیارد دلار است. ما نام این را یک پروژه می گذاریم و انجام آن غیر قابل اجتناب است.

بنابراین پروژه هایی که ما از آن نام می بریم ، به غلط هم بعضی از مواقع به صورت ناتمام به جای مانده اند. این واقعیت وجود دارد که از بین پروژه ها تعداد بسیاری از آنها از قالب توجیه پذیر خارج می شوند بنابراین ادامه آنها ضروری نیست و نباید انجام بگیرد اما در رابطه با این که نام می گردد برای تکمیل این پروژه ها به مبلغی بالغ بر 500 هزار میلیارد تومان منابع اقتصادی احتیاج است که طبیعتاً دولت چنین منابع اقتصادی را ندارد. دولت های خارجی هم به علت تحریم ها به ایران وام نمی دهند. بنابراین گزینه ای که باقی می ماند و آقای رئیسی هم در صحبت های خود به آن اشاره کردند این بود که برنامه می بایستی با در نظر گرفتن ادامه تحریم ها انجام گردد و تأمین منابع اقتصادی به وسیله داخل باشد که خوشبختانه با توجه به مصوبه ای که اخیراً سازمان بورس و اوراق بهادار ابلاغ نموده است زمینه واگذاری این طرح ها در صورتی که دولت انعطاف پذیری لازم را نشان دهد به وسیله بخش خصوصی قابل تأمین است.

به طور مثال دولت بایستی قیمت خرید برق و سد برق آبی را به گونه ای معین کند که سرمایه گذار بخش خصوصی برایش جذابیت داشته باشد. یا اینکه آزادراه که ساخته می گردد بایستی به گونه ای قانون فعلی تغییر پیدا کند که صرفه جویی های ناشی از کاهش مصرف سوخت به سرمایه گذار انتقال پیدا کند یعنی منافعی که نصیب اقتصاد ملی می گردد اینها به سرمایه گذار انتقال پیدا کند. اگر چنین اقداماتی صورت بگیرد اتمام خیلی از پروژه ها امکان پذیر است. حتی سدهای مخزنی که وزیر نو نیرو از آن صحبت کرد با این شرح که ما در طول 4سال آینده 5 میلیارد و 400 میلیون متر مکعب به حد ذخیره سدها اضافه خواهیم کرد که اینها هم به وسیله بخش خصوصی قابل انجام هستند به شرطی که دولت انگیزه های لازم برای سرمایه گذاری به وسیله بخش خصوصی را فراهم کند. یعنی آب ذخیره شده را به گونه ای در نظر بگیرد که برای سرمایه گذار ارزان باشد. در واقع اگر دولت بتواند با سیستم های انگیزشی به گونه ای در بخش خصوصی این احساس را ایجاد کند که سرمایه گذاری شان امنیت دارد و از سودآوری لازم برخوردار خواهد بود طبیعتاً به ادامه دادن این پروژه ها اقدام می نمایند اما آنچه مهم تر است مصوبه اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار است که تقریباً یک ماه پیش ابلاغ شده است و بر پایه آن تأسیس شرکت های سهامی عام پروژه محور برای شروع پروژه های نو و استراتژیک و بعلاوه تکمیل پروژه های ناتمام به شرط سود آور بودن به وسیله بورس امکان پذیر خواهد بود. بنابراین تنها راه حل به جای مانده تعمیق بورس است.

*اقتصاددان

منبع: ایران