چرا چین استراتژی نظامی خود را تغییر داد؟ - جعبه مهر

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، دولت چین در اولین سند استراتژی نظامی خود که به تازگی منتشر شده است تغییرات بزرگی را در رویکرد نظامی خود در سطح منطقه ای و بین المللی به وجود آورده است که با توجه به چالش ها و مسائل امنیتی و نظامی منطقه آسیا-اقیانوسیه باعث تغییرات زیادی در معادلات امنیتی و نظامی در منطقه و در میان رقبا خواهد شد.

در این سند که در چند بخش جداگانه بخش تنظیم شده است چین استراتژی خود را در قبال شرایط امنیت ملی، ماموریت های نیروهای مسلح، راهنمای دفاع فعال، ساخت و توسعه نیروهای مسلح، آمادگی برای مبارزه نظامی و همکاری های امنیتی و نظامی، تشریح نموده است. در این میان مهم ترین بخش این سند راهنمای دفاع فعال است که باعث می شود تغییرات زیادی در استراتژی نظامی پکن ایجاد شود.

رویکرد چین طی دهه های گذشته به ویژه از زمان سرانجام جنگ سرد خیزش آرام بوده است. بدین معنی که چین در همه زمینه ها به دنبال ایجاد تنش و تقابل با هیچ کشوری نیست اما برای رشد همه جانبه با دیگر قدرت های دنیا به رقابت مسالمت آمیز خواهد پرداخت.

در حوزه سیاست خارجی و سیاست نظامی نیز تا کنون موضوعات و اید ه های مختلفی در این کشور مطرح و پیگیری شده اند. از مبارزه با امپریالیسم و نظریه سه دنیا گرفته تا هم زیستی مسالمت آمیز، مصالحه گرایی، درهای باز و چندجانبه گرایی که نشان می دهد چین به مرور زمان از سیاست های ایدئولوژیک فاصله گرفته و روینمودهای عملگرایانه تری را در پیش گرفته است. با این وجود سیاست اعلامی و اعمالی چین همیشه دفاعی بوده است.

این در حالیست که چین در سند تازه استراتژی نظامی خود به صراحت از موضوع دفاع فعال سخن گفته است. پکن اعلام نموده میخواهد حضور نظامی خود را به منظور حفاظت از منافع مالی اش در دنیا گسترش دهد.

بر این اساس، این کشور همچنین میخواهد در مقابل اقدامات تحریک آمیز همسایگان و در برابر دخالت های بیگانگان بر دامنه حضور نظامی خود در خارج از مرزهایش بیفزاید. این سند همچنین، بر گسترش نیازهای دفاعی چین به خصوص در حوزه امنیت دریایی در پی رشد مالی این کشور تأکید نموده است.

در تحلیل تغییرات اساسی در رویکرد نظامی چین باید ابتدا چالش های امنیتی منطقه ای و دنیای این کشور را بشناسیم. چین در دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی با همه همسایگان خود دارای تنش و اختلافات ارضی است. این اختلافات طی سال های گذشته به اوج خود رسیده است و باعث شده است که پای آمریکا نیز به آن کشیده شود. هرچند پکن نسبت به این موضوع هشدار جدی داده و واشنگتن نیز بارها اعلام نموده است که قصد دخالت در مسائل ارضی منطقه را ندارد اما حمایت های ایالات متحده از متحدان خود در شرق و جنوب شرق آسیا نگرانی جدی چین را به دنبال داشته است. اختلافات ارضی چین به ویژه با ژاپن بر سر جزایر دیائویو یا سنکاکو در دریای چین شرقی و همچنین جزایر هانگ یانگ با فیلیپین در دریای چین جنوبی از مهمترین چالش های ارضی پکن است که در برابر آن کوتاه نخواهد آمد.

موضوع تایوان از جمله مسائلی است که پکن حساسیت ویژه ای روی آن دارد. مسئله تایوان از زمان سرانجام جنگ سرد به اساسی ترین معضل امنیتی، حاکمیتی و حیثیتی چین تبدیل شده است. چین برای حل این معضل از ابزارهای مختلفی بهره گرفته و می گیرد. یکی از مهم ترین ابزارها در این جهت، افزایش هرچه بیشتر توان نظامی است تا در مواقعی که استفاده از زور برای الحاق تایوان یا جلوگیری از استقلال رسمی آن، ضروری شود، این کشور بتواند از این ابزار بهره گیرد و اکنون تغییر رویکرد نظامی به دفاع فعال راه را برای این آرزوی چین طی سال های آینده باز خواهد نمود.

یکی دیگر از دلایلی که تغییر رویکرد نظامی چین را توجیه می نماید کوشش ژاپن برای ایفای نقش نظامی بیشتر در معادلات منطقه ای و نظامی است. دشمن دیرینه چین که از زمان شکست در جنگ دنیای دوم از داشتن نیروی نظامی گسترده محروم بوده و همیشه زیر چتر امنیتی و نظامی ایالات متحده قرار داشته اخیرا خواهان آن شده است که نقش و ماموریت های ارتش ژاپن در نقاط مختلف دنیا افزایش یابد؛ این درخواست با چراغ سبز واشنگتن نیز همراه بوده است.

بازنگری و اصلاح دستورالعمل همکاری نظامی آمریکا-ژاپن برای نخستین بار از سال 1997 تاکنون که در سفر شینزو آبه نخست وزیر این کشور به واشنگتن محقق شد به منزله تغییری بزرگ در سیاست امنیتی ژاپن پس از چندین دهه است. دستورالعمل های قبلی معطوف به دفاع ژاپن و اوضاع موجود در مناطق اطراف این کشور بود.

از جمله اولویتهای مهم سیاستگذاری در چین باید به نقش آمریکا در منطقه و دنیا و رقابت شدید مالی، سیاسی و نظامی این کشور با ایالات متحده اشاره نمود. علاوه بر آن آمریکا از سال 2011 با تغییر مرکز ثقل استراتژی نظامی خود از خاورمیانه به آسیا-اقیانوسیه که با هدف مهار چین اجرا شده پکن را بیش از پیش نگران نموده است. اگر چه واشنگتن همچنان در منطقه خاورمیانه گرفتار است اما در اولین فرصت و به محض رهایی از باتلاق خاورمیانه به سمت آسیا-اقیانوسیه هجوم خواهد برد. چین طی سال های گذشته با هدف افزایش توان نظامی و همچنین نوسازی تجهیزات نظامی خود بودجه دفاعی را هر ساله افزایش داده است. بخش زیادی از بودجه دفاعی چین صرف توسعه نیروی دریایی این کشور شده است. چین درحال حاضر یک ناو هواپیمابر پیشرفته خود را به آب انداخته است و بر روی آن جنگنده های بومی مستقر نموده است. از نظر چینی ها اکنون بعد از چند دهه سرمایه گذاری و نوسازی ارتش زمان آن رسیده است که از این ابزار برای تامین و حفظ منافع مالی و امنیتی این کشور استفاده بیشتری شود.

طی دهه گذشته نظام بین الملل دستخوش تغییرات گسترده ای بوده است. شکست آمریکا در جنگ افغانستان و عراق، ناتوانی این کشور در فیصله دادن به بحران سوریه و برکناری بشار اسد از قدرت، وقوع بهار عربی و خارج شدن کنترل آن از دست واشنگتن، الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه و ناتوانی آمریکا در واکنش مناسب به آن همه و همه باعث شکل گیری روندهای جدید در عرصه بین المللی شده است.

روسیه با روی کار آمدن مجدد ولادیمیر پوتین و اتخاذ سیاست های عمل گرایانه توانسته قدرت آمریکا را به چالش بکشد. چین که از متحدان روسیه در مقابل آمریکا محسوب می شود نیز پس از روی کار آمدن شی جینپینگ (که نسلی جدید از رهبران حزب کمونیست چین محسوب می شوند) با اتخاذ سیاست های متفاوت نسبت به رهبران قبلی در حال خارج شدن از لاک دفاعی خود برای مقابله با سیاست های تهاجمی ایالات متحده است. به این اتحاد فرا منطقه ای باید به اتحادهای منطقه ای در زمینه موضوعات مختلف نیز اشاره کنیم. به عنوان مثال می توان به سیاست های همسوی روسیه، چین و ایران درباره بحران سوریه و همچنین موضوع هسته ای ایران در مقابل غرب اشاره نمود.

منبع:فارس

خبرنگاران: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای بازنشر می شود.

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها