رانت 33 هزار میلیارد تومانی در واردات نهاده های دامی - جعبه مهر

با توجه به آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 99-98 سطح زیر کشت ذرت دانه ای حدود 138 هزار هکتار و سطح زیر کشت ذرت علوفه ای 220 هزار هکتار بوده است و هر دو محصول به صورت آبی کشت می گردد.

فراوری ذرت علوفه ای به طور متوسط 11.5 میلیون تن برآورد می گردد که برای مصرف دامداری ها مورد استفاده قرار می گیرد. برای مرغداری ها و دامداری ها سالانه حدود 8.5 میلیون تن ذرت دانه ای احتیاج است که با توجه به فراوری حدود 1.2 میلیون تنی ذرت دانه ای در کشور این حجم فراوری جوابگوی احتیاج داخلی کشور نیست و بایستی حدود هفت میلیون تن واردات صورت گیرد.

طی سال های اخیر فرایند واردات ذرت دامی، فرایند مشخصی داشته است و سالانه حدود 9 میلیون تن ذرت دامی وارد کشور می گردد. درحالی که احتیاج داخلی برای واردات حدود هفت میلیون تن است. با توجه به مازاد واردات اجرا شده احساس می گردد که این بخش یا به صورت غیر سیستمی در بازار آزاد فروخته می گردد و یا به صورت ماده اولیه در کارخانجات مواد غذایی مرتبط مورداستفاده قرار می گیرد.

درواقع عده ای با استفاده از رانت خود با دریافت ارز ترجیحی واردات ذرت دامی انجام داده و پس از واردات، ذرت را خارج از سیستم بازارگاه با ارز بازار آزاد به فروش می رسانند.

نکته حائز اهمیت این است که باوجود تحریم ها از کشورهای اروپایی مثل انگلستان، هلند و سوییس واردات قابل توجهی اجرا شده است. لذا نکته ای که باید دقت کرد در شرایط تحریمی فعلی باید دولت برای تداوم واردات و جلوگیری از به خطر افتادن واردات نهاده های دامی دیپلماسی فعال مالی را مدنظر قرار بدهد.

نکته بعدی اینکه دولت باید با تخصیص به موقع ارز جهت واردات این نهاده ها و نیز ایجاد هماهنگی های لازم بین دستگاه های مختلف از جمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و بانک مرکزی احتیاج داخلی را در اسرع وقت تأمین نماید. علت گران شدن قیمت نهاده های دامی در چندماهه اخیر و تأثیر آن بر بازار مرغ و گوشت عدم تخصیص به موقع ارز جهت واردات این نهاده ها و عدم هماهنگی های لازم بین دستگاه ها در فرایند واردات بوده است.

ذرت دامی، در سال 99 با وارداتی حدود 86 درصدی در بین سایر نهاده های دامی بیشترین حجم واردات را داشته است. با توجه به این امر و وابستگی بالای کشور به واردات این محصول، لزوم حمایت گسترده از کشاورزان برای کشت ذرت دامی و اعمال سیاست های تشویقی جهت ترغیب کشاورزان به تغییر الگوی کشت به سمت این محصول در مناطق پرآب کشور بسیار حائز اهمیت است.

با توجه به اینکه ذرت دامی محصولی بسیار آب بر هست لذا به دلیل کمبود منابع آبی داخل کشور برای کاشت این محصول، کشور با محدودیت جدی روبرو است. بنابراین توصیه ای که می توان دراین باره کرد این است که می توان توسعه کشت جو را در مناطق حاصلخیز افزایش داد و بخشی از ارزی که جهت واردات جو استفاده می گردد را جهت واردات ذرت صرف نمود.

بالاترین میزان فراوری ذرت کشور در شمال خوزستان است. لذا به جز مناطق شمال خوزستان که دارای بارندگی زیادی هست در هیچ نقطه دیگر از کشور نبایستی اجازه کشت ذرت را داد. به طوری که کشت ذرت در مناطق دیگر کشور از قبیل کرمانشاه، فارس، هرمزگان و … وجود دارد ولی باید کشت ذرت در این مناطق را به دلیل کمبود آب حذف کرد و برای بالا بردن عملکرد کشت ذرت در شمال خوزستان سرمایه گذاری کرد.

فراوری ذرت دامی با توجه به استفاده از ارقام بذر مناسب و سازگار به کم آبی و کشت نشایی طی چند سال اخیر رشد داشته است ولی همچنان به دلیل عدم امکان وابستگی کامل به فراوری داخل، جهت تأمین احتیاج داخلی وابستگی شدیدی به واردات وجود دارد. طبق برنامه های وزارت جهاد کشاورزی این وزارتخانه در کوشش است، تا خاتمه برنامه ششم توسعه، کل ذرت کشور به صورت نشایی کشت گردد و امکان خودکفایی در فراوری این محصول ایجاد گردد. برای جلوگیری از میزان واردات گسترده ذرت دامی و کاهش ریسک واردات در شرایط تحریمی و خوداتکایی به داخل جهت جلوگیری از نوسانات قیمت نهاده دامی می توان از بذرهای اصلاح شده که در برابر کم آبی مقاوم هستند، استفاده کرد.

مهم ترین مشکل در واردات نهاده های دامی عدم تأمین ارز است. در 6 ماهه نخست سال 1399 به دلیل عدم تخصیص ارز کافی جهت واردات نهاده های دامی (مخصوصاً جو و کنجاله سویا) میزان واردات نسبت به مشابه سال قبل کاهش داشت و همین موضوع باعث عدم تأمین به موقع نهاده های دام و طیور مورداحتیاج دامداری ها و مرغداری ها شد و همین موضوع باعث تأثیر مستقیم برافزایش شدید قیمت گوشت مرغ و تخم مرغ شد.

با توجه به اینکه این نهاده ها با ارز ترجیحی 4200 تومانی وارد می گردد لذا نوسانات قیمتی این چنینی نبایستی رخ می داد ولی به دلیل عدم تخصیص ارز کافی نوسانات قیمتی در نهاده ها رخ داد.

تخصیص ارز 4200 تومانی به خوراک دام خصوصاً ذرت دامی و کنجاله سویا میزان وابستگی به این محصولات اساسی را 144درصد افزایش داده و رانت 33 هزار میلیارد تومانی را سبب شده است.

به گونه ای که بعضی با سوءاستفاده از رانت موجود ذرت دامی را با ارز ترجیحی وارد نموده و با ارز بازار آزاد به فروش می رسانند. که این موضوع باعث نوسان قیمت در بازار نهاده ها شده است. از طرفی به دلیل عدم احتیاجسنجی دقیق میزان نهاده مورداحتیاج واحدهای مرغداری و دامداری، مقدار سهمیه در نظر گرفته شده از نهاده ها جوابگوی احتیاج واقعی این واحدها نبوده لذا این واحدها جهت تأمین احتیاج خود مجبور به خرید نهاده از بازار آزاد هستند که این امر قطعاً در قیمت تمام شده محصول تأثیرگذار است.

منبع: تسنیم

آخرین خبرها از بازارهای مختلف را در صفحه بازار خبرنگاران بخوانید.

جعبه مهر: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما