نقشه تازه پمپئو علیه ایران؛ آمریکا چه می خواهد؟

به گزارش جعبه مهر، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا بازی تازه ای را علیه ایران آغاز کرده است. او تلاش می کند که هر طور شده مانع از خاتمه تحریم خرید سلاح از سوی ایران شود. براساس گزارش ها وزیر خارجه آمریکا برای ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران هر کاری می کند حتی ممکن است که به دنبال راهی برای بازگشت به برجام است.

به گزارش خبرنگاران، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داده است که وزیر امور خارجه آمریکا، در صدد تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل ایران است که پاییز امسال به خاتمه می رسد و همزمان در حال کار روی طرحی است که عضوی از توافق هسته ای با ایران (برجام) باقی بماند.

این روزنامه می نویسد مقام های دولت ترامپ در روز های اخیر طرح جدید را مطرح و در عین حال توزیع پیش نویس قطعنامه جدیدی را در شورای امنیت آغاز کرده اند که صادرات اسلحه را به ایران ممنوع می کند.

هدف آمریکا از این تلاش حقوقی این است که اگر واشنگتن پیروز به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نشد، از اختیارات برجام استفاده کند تا هم تحریم های شورای امنیت را بازگرداند هم به عمر برجام خاتمه دهد.

این در حالیاست که دو سال پیش آمریکا با سروصدای زیاد از برجام خارج شد همچنین تحریم های ثانویه سنگینی علیه ایران وضع کرده و کشور های دیگر را برای رعایت این تحریم ها تحت شدیدترین فشار ها قرار داد.

این درحالی است که ایران به برجام پایبند مانده و هنوز از آن دفاع می کند.

این تلاش های وزارت خارجه آمریکا آغاز یک فرایند سیاسی تازه در پفراینده هسته ای ایران و برجام است.

محمد جواد ظریف روز گذشته به گزارش نیویورک تایمز واکنش نشان داد و نوشت: دو سال پیش مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا و رئیس اش گفتند مشارکت ایالات متحده در توافق هسته ای برجام را متوقف می کنند با این خیال که فشار حداکثری آن ها ایران را به زانو درمی آورد. با توجه به شکست این سیاست اکنون او می خواهد عضوی از توافق برجام باشد. خیال پردازی را متوقف کنید: ملت ایران همیشه خود برای سرنوشت خویش تصمیم می گیرد.

تا به امروز اروپا به این گزارش واکنش رسمی نشان نداده است. اما روسیه رفتار آمریکا را سود جویانه خوانده است. میخائیل اولیانوف کننده روسیه در سازمان های بین المللی در وین گفت: آمریکا نمی تواند به مکانیسم ماشه در برجام علیه ایران متوسل شود.

مکانیسم ماشه، بخش نهایی از ساز وکار حل اختلاف ذیل برجام است که می تواند قطعنامه های پیشین سازمان ملل متحد را که بر اساس قطعنامه 2231 تعلیق شده بودند، باز گرداند.

تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) حدود چهار ماه پیش با نادیده دریافت تعلل خود در اجرای کامل تعهداتشان در برجام، تلاش کردند تا با سوء استفاده از کارت سوخته ساز وکار حل اختلاف، ایران را به اجرای کامل تعهداتش وادار کنند.

بیشتر بخوانید: سه سناریو برای آینده تنش های ایران و آمریکا

دکتر علی بیگدلی تحلیلگر مسائل بین الملل در این باره به خبرنگاران گفت: دو نکته وجود دارد. بر اساس مندرجات خاتمهیی برجام که همان قطعنامه 2231 است از ایران خواسته شده از موشک هایی استفاده نکند که قابلیت حمل کلاهک هسته ای دارد. مسئله دوم این است که ایران دو دوره 5 سال محرومیت تسلیحاتی دارد. 5 سال اول از خرید اسلحه محروم است؛ که این دوره از سال 2015 آغاز شد و آبان ماه امسال خاتمه می یابد. پس از آن تحریم خرید اسلحه ایران لغو می شود و ایران می تواند تسلیحات خریداری کند، اما فروش اسلحه به 5 سال دیگر برای ایران ممنوع است، یعنی تا سال 2025.

او اضافه نمود: مقامات آمریکا از ترامپ تا پمپئو همیشه تاکید داشتند که باید محدودیت زمانی از برجام برداشته شود. در برجام محدودیت ها حداکثر تا سال 2030 است. مقامات آمریکایی می گویند مخالف این زمانبندی ها هستند و باید این زمانبند های برداشته شوند. آمریکایی ها به دنبال آن هستند که توانایی هسته ای و ایران را برای همیشه از کار بیاندازند. مشکل اصلی دولت ترامپ با برجام قید زمانی آن است. آن ها می گویند بعد از سال 2025 ایران می تواند به سمت غنی سازی بالاتر از 20 درصد حرکت کند، با این اتفاق ایران به راحتی می تواند به سمت تولید بمب برود.

این استاد دانشگاه معتقد است همه سناریو ها در این ماجرا تبعات زیادی از مسائل اقتصادی گرفته تا سیاست خارجی داشته است، بنابراین باید یک نگاه عمومی به ماجرا داشت. رفتار تازه آمریکا نشان می دهد از تحریم ها نتیجه لازم را نگرفته است، اما همین تحریم ها مردم ایران را تحت فشار شدید اقتصادی قرارداده است. حال باید دید موضع ایران درباره تحرکات تازه آمریکا چیست؟

علی بیگدلی درباره تلاش آمریکا برای ممانعیت از رفع تحریم خرید سلاح توسط ایران، گفت: در قالب برجام باید در شورای امنیت سازمان ملل بررسی شود و هر 5 عضو شورا قطعنامه جدید صادر کنند و تاکید کنند که ایران حق خرید سلاح را ندارد. پس آمریکا به تنهایی نمی تواند چنین تصمیمی بگیرد به ویژه اینکه یک بار دیگر هم از تحریم های ثانویه علیه ایران استفاده کرده و به کشور های دیگر هم تحریم ها را دیکته کرده است.

او اضافه نمود: اگر آمریکا نتواند قطعنامه ای در شورای امنیت تصویب کند باید به سراغ دیگر کشور ها برود و همچون تحریم های یکجانبه آن ها را وادار به تحریم ایران کند. البته در اینکه بتواند این کار را انجام دهد جای تردید وجود دارد. چرا که روسیه پیشتر با این موضوع مخالفت کرده بود. روسیه می تواند تسلیحات سنگین از جمله اس 400 به ایران بفروشد و در نتیجه برای کسب درآمد خود ممکن است مقابل آمریکا مقاومت کند، با این حال تا به امروز به صورت رسمی اعلام نکرده که قطعنامه احتاقتصادی شورای امنیت را در این باره وتو می کند.

بیگدلی درباره احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه گفت: این موضوع پای اروپا، روسیه و چین را به میان می آورد. باید چهار عضو شورای امنیت یعنی بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه که این کار را برای آمریکا سخت می کند. رفتار های اروپا نشان داده که اگر پفراینده به شورای امنیت برود رای مثبت می دهند و درباره چین و روسیه شک و شبهه زیادی وجود دارد ممکن اختلافات اخیر میان آمریکا و این دو کشور، باعث مخالفت آن ها شود.