گردشگری معدن چیست و چرا گردشگران آن را انتخاب می نمایند؟
به گزارش جعبه مهر، در سال های اخیر معادن در سرتاسر دنیا روز به روز گردشگران بیشتری را جذب می نمایند که دلایل بسیاری برای آن وجود دارد؛ یکی از این دلایل میل انسان به مدیریت و کنار آمدن با چیزی است که بسته و غیر فعال باشد. شاید به همین علت است که کشف پتانسیل ساکنان شهرهای صاحب معدن و استفاده از دانش این افراد در صنعت معدن گسترش یافته است. در دوران پویایی و ترقی توریسم، پیدا کردن جاذبه های جدید برای گردشگرانی که تشنه کشف مقاصد جدید و دست نخورده هستند اهمیت بسیاری دارد.
کارشناسان و کسانی که علاقه زیادی به سفر کردن دارند با اشتیاق فراوان به مقاصد گردشگری جدید می فرایند از جاذبه های پیچیده و غیرعادی بیشتر استقبال می نمایند. باید تاکید کنیم که، به ویژه در چند سال اخیر، محصولات گردشگری جدید به طور چشمگیری گسترش پیدا نموده اند و معادن عتیقه ای که تا امروز مورد توجه قرار نگرفته بودند، اکنون در میان عظیم ترین جاذبه های گردشگری دنیا به چشم می خورند.
معادن، ابژه هایی هستند که در زیر زمین واقع شده اند و دارای ویژگی های استثنایی، متمایز و خاصی هستند. بدون اغراق باید بگوییم معدن ها پدیده هایی تکرار ناپذیرند که یک بار به وجود آمده اند و یگانگی آنها در این است که با وجود پراکندگی در تمام کشورها و قاره ها، هنوز کمیاب و نادر هستند.
امکان استخراج از معادن نادر، برای هر کشوری یک دارایی مضاعف محسوب می گردد. برای مثال، افتتاح معدن مرکوری در شهر ایدریا در کشور اسلوونی که استخراج مواد معدنی آن همیشه پوشیده از رمز و راز و جاذبه بوده، به ویژه برای کسانی که چندان با شکل و مفهموم معدن آَشنایی ندارند.
برخی از معادن که به معدن های مقدس معروف هستند بخش مهمی از گردشگری معدن را تشکیل می دهند. گاهی اوقات بازدیدگنندگان نه تنها مخاطب ارزش های شناخته شده یک معدن و صنعت هستند بلکه بیش از هر چیز تحت تاثیر بُعد معنوی آن قرار گرفته و معدن را به چشم یک زیارتگاه و مکان مقدس نگاه می نمایند.
گردشگری معدن چه تاثیری بر اقتصاد کشورها دارد؟
صنعت گردشگری تاثیرات چشمگیری بر فرهنگ و پیشرفت و تحول مالی جامعه دارد. یکی از بهترین جاذبه های گردشگری هر کشوری معادن آن است؛ مشاهده معدن های روباز و زیرزمینی، روش های اکتشاف و استخراج معدن ها، استفاده از دستگاه ها و ماشین آلات مخصوص مورد استفاده در معدن، تماشای انواع کانی ها و سنگ ها به ویژه سنگ های قیمتی و جواهر به خودی خود برای هر تماشاگری دیدنی هستند.
با این حال، اگر معدنی، ذخیره قابل استخراجی مثل سنگ و کانی های قیمتی نداشته باشد، با یک برنامه مالی و صنعتی هدفمند می تواند به یکی از منابع درآمدزایی و ایجاد اشتغال تبدیل گردد.
به عنوان مثال، در ایالات متحده آمریکا معادن متروکه مربوط به پلاسرهای رودخانه ای طلادار یکی از جالب ترین مناطق گردشگری هستند که درآمد حاصل از ورودی، مجوز کمپینگ، کرایه وسایل و تشت های طلاشویی در آن مناطق موجب شکل گیری گردشگری شده است.
اوکراینی ها برای درمان بیماری های تنفسی مانند آسم، زکام و انسدادهای برونشی به یک معدن نمکی در عمق 300 متری زمین در روستای سولوت وینو می فرایند و مدتی در این فضا که حالا تبدیل به یک مرکز درمانی شده بستری می شوند. اوکراینی ها بر این باورند که راهروهای تاریک و مرطوب معدن و هوای آغشته به نمک آن (نمک درمانی)، خواص ضداحتقان دارد.
استرالیا نیز یکی از کشورهایی است که به میراث معدن کاری خود می بالد و اقتصاد و توسعه بسیاری از ایالت های این کشور وابسته به فعالیت های معدنی بوده که اکنون به عنوان مقاصد گردشگری معدن مورد توجه گردشگران بین المللی قرار گرفته است. شهر کوبرپتی در جنوب استرالیا و شهر کارگورلی سوپر پیت در غرب استرالیا دارای معادن متروکه ای هستند که به مقاصدی برای گردشگران تبدیل شده است.
گردشگری معدن در ایران
در ایران معادن متعدد متروکه ای وجود دارند که با بهره گیری از آن ها می توان با ایجاد مناطق گردشگری در راستای توسعه پایدار، به اشتغال زایی و کاهش فقر به ویژه در مناطق دور افتاده تر کشور یاری کرد. به طور مثال، معدن سنگ داش کسن در استان زنجان که در ابتدای قرن هشتم هجری فعال بوده و معماران دربار ایلخانی از سنگ خوش تراش آن برای ساخت ارگ و گنبد سلطانیه استفاده نموده اند. همچنین در نزدیکی معدن داش کسن، معبدی با همین نام وجود دارد که در صورت انجام بازسازی های لازم در محوطه، این معدن تاریخی می تواند تبدیل به یک قطب گردشگری گردد.
وجود معادن متعدد در ایران از جمع معادن متروکه و معادن فعال مس، طلا، آهن، سنگ های ساختمانی، گهرسنگ ها، سرب و روی در صورت بهره برداری اصولی در راستای ترویج صنعت گردشگری، می توانند به مناطق ارزشمندی برای بازدید گردشگران تبدیل گردد.
معدن پتاس خور و بیابانک
معدن پتاس خور و بیابانک نمونه ای عالی از کاربری معادن با هدف گردشگری است. دهکده نمکی خور در استان اصفهان قرار گرفته و یکی از مقصدهای ژئوتوریسمی کشور در حوزه گردشگری معدنی به شمار می رود.
در این دهکده زیر ساخت های اقامتی، استخر شنا و حمام نمکی، آبشار نمکی در کنار پدیده های طبیعی مانند آسمان زیبای کویر و اجرای برنامه های رصد آسمان شب، کویرنوردی و بازدید از رمل ها و تپه های ماسه ای برای گردشگران فراهم شده و معدن پتاس خور و بیابانک را به یکی از بهترین جاذبه های گردشگری در نواحی مرکزی کشور تبدیل نموده است.
معدن فیروزه نیشابور
معدن فیروزه نیشابور قدیمی ترین معدن فعال دنیا در استخراج سنگ فیروه است. این معدن بیش از 2000 سال است که فعالیت دارد و از نمونه سنگ استخراج شده از آن به دلیل ارزش و کیفیت بی نظیری که دارد در موزه سلطنتی لندن نگهداری می گردد.
این معدن به دلیل نزدیکی به دو مقصد توریستی مهم در شرق کشور (مشهد و نیشابور) می تواند به یکی از قطب های گردشگری معدن در کشور تبدیل گردد در حال حاضر هم امکان بازدید از این معدن در قالب تورهای گردشگری امکان پذیر است.
معادن سرب و روی در نخلک انارک
یکی دیگر از فرصت های گردشگری معدنی در ایران، مجموعه معادن سرب و روی در بخش انارک شهرستان نائین است که با آغاز فعالیت از سال 1389 فرصتی مناسب برای ترویج فعالیت های ژئوتوریسمی در کشور به وجود آورده اند.
این معادن از لحاظ قدمت، میراث تاریخی ایران به شمار می فرایند چرا که سابقه حفاری و استخراج در این معادن به 2000 سال قبل می رسد و تکنیک ها و ابزار حفاری دوران باستان ایران، خود می تواند جذابیتی برای بازدید از این معادن باشد.
روز صنعت و معدن و گردشگری معدن
روز صنعت و معدن مصادف با 10 تیر ماه و با رویکرد اهمیت دهی به صنعت و معدن به عنوان موتور محرکه اقتصاد هر ساله در ایران مورد توجه ویژه قرار می گیرد. این روز براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است.
ایران به عنوان یکی از کشورهایی که معادن مختلفی را در خود جای داده است، می تواند از این بخش برای گرداندان چرخ اقتصاد استفاده کند.
امروزه علاوه بر این که خود معادن می توانند منبعی برای رشد اقتصاد باشند استفاده از این معادن به عنوان مقصد گردشگری هم می تواند به استفاده بهینه برای بهبود شرایط مالی از این ذخایر غنی یاری کند. گردشگری معدن می تواند فرصتی برای بهره برداری بهینه از معادن متروک باشد.
منبع: گردشبانمسافرت رو: مسافرت رو: آگاهانه سفر کنیم تا بیشتر از سفر لذت ببریم
دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری