یافته های محققان دانشگاه تهران درباره تغییرات سالانه رودخانه ها
به گزارش جعبه مهر، به گزارش خبرنگاران به نقل از دانشگاه تهران،دکتر روح لله نوری استادیار دانشکده های محیط زیست و حکمرانی دانشگاه تهران که سرپرستی این پژوهش را برعهده داشته است، گفت: با آنالیز جریان رودخانه های ایران در رودخانه هایی که بیش از 30 سال داده داشتند، دریافتیم که طی این 30 سال، روند میانگین سالانه جریان رودخانه ها در 56 درصد از ایستگاه های هیدرومتری مورد آنالیز کاهشی بوده است که این میزان در مقایسه با رودخانه های بزرگ جهان بیش از 2.5 برابر است.
وی اضافه کرد: طی این مدت، کاهش جریان منجر به تبدیل بعضی از رودخانه های دائمی به رودخانه های فصلی و بعلاوه تبدیل بسیاری از رودخانه های فصلی به مسیل شده بود. در آنالیز عوامل تأثیرگذار بر افت جریان رودخانه ها تعیین شد که عوامل انسان ساخت سهم غالب را نسبت به عوامل طبیعی مانند بارش دارند.
استادیار دانشکده های محیط زیست و حکمرانی دانشگاه تهران گفت: احداث سدها و توسعه فعالیت های کشاورزی از جمله عوامل انسان ساخت مؤثر در کاهش جریان رودخانه ها طی دوره مورد آنالیز بود. بعلاوه بهره برداری بیش از حد از سفره های آب زیرزمینی که منجر به افت شدید سطح آب در دوره مورد آنالیز شده بود، عملاً نقش آب زیرزمینی به عنوان تغذیه کننده رودخانه ها را به عاملی برای تخلیه آب از آنها تبدیل نموده بود.
وی بیان داشت: کاهش جریان آب رودخانه ها نتایج ناخوشایندی برای بسیاری از پیکره های آبی کشور به همراه داشته است که نمونه شاخص آن خشک شدن یا در معرض خشک شدگی قرار گرفتن بسیاری از دریاچه ها، تالاب ها و دیگر پهنه های آبی و بعلاوه عدم پر شدن کامل مخازن سدها (خصوصاً در دو دهه گذشته) بوده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران تاکید نمود: با توجه به نتایج نه چندان خوش بینانه مدل های اقلیمی برای آینده بارش ها و دما در ایران، ضروری است سیاستگذاران و تصمیم گیران در کشور، به منظور بهبود حکمرانی آب بیش از پیش از آرا دانشگاهیان، راهکارهای ارائه شده در پژوهش های دانشگاهی و بعلاوه مشارکت مردم و پتانسیل تشکل های مردم نهاد در مواجهه با چالش آب استفاده کنند.
یافته های این تحقیق در مجله Elementa از انتشارات دانشگاه کالیفرنیا آمریکا انتشار یافته است.
منبع: خبرگزاری مهر